ΤΟ ΕΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κατασκευασμένο στα μεγάλα ναυπηγεία Yarrow της Σκωτίας στα 1938 με την τελευταία λέξη της Αγγλικής ναυτικής και πολεμικής τεχνολογίας, της καλλίτερης μέχρι τότε στον κόσμο, αποτελούσε μαζί με το αδελφό Πλοίο «Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ» την πιο αξιόμαχη μονάδα του Στόλου μας με την έναρξη του πολέμου.
Καράβια των 1414 τόνων με πλούσιο οπλισμό και ναυπηγικά χαρίσματα, ανέπτυσσαν ταχύτητα 35 κόμβων και απαιτούσαν πλήρωμα 200 περίπου Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και Ναυτοδιόπων.
Αν και τα χρήματα είχαν καταβληθεί προκαταβολικά από την Ελληνική Κυβέρνηση, σύμφωνα με την απαίτηση των Άγγλων, τα Πλοία τα παρέδωσαν παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα χωρίς τον κύριο οπλισμό τους, προφασιζόμενοι δικές τους πολεμικές ανάγκες, χωρίς μάλιστα να επιστρέψουν και το πολύτιμο για την χώρα μας καταβληθέν αντίτιμο. Τα Πλοία εξοπλίσθηκαν πλήρως τελικά, με οπλισμό ο οποίος παραχωρήθηκε από τους Γερμανούς, χάρις στην σωτήρια μέχρι τότε για την χώρα μας διαδικασία του κλήριγκ και ο οποίος τοποθετήθηκε εδώ, σε ταχύτατο χρονικό διάστημα, από τα συνεργεία του Ναυστάθμου Σαλαμίνας, με μία πρωτοφανή για τα δεδομένα της εποχής επίδειξη δεξιότητας.
ΤΟ ΕΠΟΣ
Η 28η Οκτωβρίου ήταν η αφετηρία της τόσο σύντομης αλλά και της τόσο δοξασμένης πορείας του θρυλικού πλέον αυτού Πλοίου, το οποίο δίκαια κατατάσσεται στην πρώτη θέση στο πάνθεον του Ελληνικού Στόλου, από της συστάσεως του Ελληνικού Κράτους.
Ορισμένα μόνο από τα στοιχεία που ακολουθούν δίνουν μια σαφή εικόνα της έντονης αλλά και ένδοξης δράσης της «Β. ΟΛΓΑΣ», δικαιολογώντας απόλυτα την τιμή η οποία της περιποιείται από το Πολεμικό Ναυτικό.
Στις 13 Νοεμβρίου του ’40 η «Β. ΟΛΓΑ» μαζί με τα αντιτορπιλικά «Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ», «ΨΑΡΑ», «ΥΔΡΑ», «ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ», εκτελεί παρακινδυνευμένη καταδρομική επιχείρηση μέσα στα Ιταλικά χωρικά ύδατα με σκοπό να προσβάλλει κάθε εχθρικό σκάφος. Αλλά ο εχθρός με τα θωρηκτά των 30.000 τόνων και τα 106 υποβρύχια δεν επιθυμεί αιματοχυσίες.
Στις 3 Ιανουαρίου του ’41 η «Β. ΟΛΓΑ» μαζί με τα αντιτορπιλικά «Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ», «ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ», «ΥΔΡΑ», ΚΑΙ «ΣΠΕΤΣΑΙ» βομβαρδίζει, μέσα σε ένα απόλυτα εχθρικό περιβάλλον, θέσεις των Ιταλών και των Αλβανών στην περιοχή του Αυλώνα.
1
Εν τω μεταξύ συμμετέχει συνεχώς σε νηοπομπές, παρέχοντας προστασία στα πλοία της ακτοπλοΐας, τα οποία μετέφεραν ενισχύσεις από τα νησιά για τις ανάγκες του μετώπου. Μόνο όσοι έχουν μετάσχει σε τέτοιες «αφανείς» επιχειρήσεις, μπορούν να γνωρίζουν τους κόπους αλλά και τους κινδύνους που αυτές περικλείουν. Παράλληλα δεν θα πρέπει να παραβλέπεται ότι η ισχύς του Ιταλικού Ναυτικού την εποχή εκείνη ήταν αδιαμφισβήτητη, καθώς και ότι το Αγγλικό Ναυτικό, εκτός από την ναυμαχία του Ματαπά, έλαμψε δια της απουσίας του από την περιοχή των Ελληνοιταλικών ναυτικών επιχειρήσεων.
Στις 25 Απριλίου του ΄41 και αφού διασώζεται ως εκ θαύματος από την αδικαιολόγητη εκατόμβη του Ελληνικού Στόλου, εκείνου του μαύρου μήνα για το ΒΝ και τη Χώρα μας, καταπλέει στον Αγγλικό Ναύσταθμο της Αλεξανδρείας μαζί με τα λίγα πλέον διασωθέντα Πολεμικά μας Πλοία, προκειμένου να συνεχίσει τον αγώνα στο πλευρό των Συμμάχων εναντίον των βαρβάρων κατακτητών, με το πλήρωμα της να εγκαταλείπει στο έλεος αυτών, γονείς, αδέλφια, γυναίκες και παιδιά. Χωρίς ένα ύστατο για πολλούς χαίρε, χωρίς το τελευταίο φιλί του αποχαιρετισμού. Πόσοι από εκείνους τους ηρωικούς ‘Έλληνες μαχητές θα ξανάβλεπαν πάλι τους δικούς τους; Πόσες από αυτές τις αξιομνημόνευτες οικογένειες θα ξανάβλεπαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα που έφυγαν νύχτα και τόσο ξαφνικά;
Γράφει ο αείμνηστος Ναύαρχος και Ακαδημαϊκός Σ. Φωκάς, με την απέρριτη στρατιωτική γλώσσα, όπου όμως η κάθε της λέξη έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, για την τραγωδία αυτή της αποδημίας πού φώλιαζε στις ψυχές εκείνων των Ηρωικών Ελλήνων. «Όσον και αν επεβάλλετο, πρέπει να ομολογηθεί ότι οδυνηρά ήτο για το προσωπικό του Στόλου η δραματική αποδημία. Και οφείλεται δια τούτο φόρος τιμής εις εκείνους, που εις την ενδόμυχον αυτήν πάλην εύρον την δύναμιν να παραμερίσουν τον συναισθηματικόν τους κόσμο και δεν παρεσύρθησαν από σποραδικές λιποψυχίες…». Διότι κατά τον υπέρ βωμών και εστιών αγώνα του Ελληνικού λαού, όχι μόνο κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο αλλά και καθ’ όλη την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν επέδειξαν όλοι και όλες το ίδιο ψυχικό σθένος και την ίδια φιλοπατρία. Αντιθέτως. Δυστυχώς τελικά, πάρα πολλοί όφειλαν πάρα πολλά, σε τόσο λίγους. Τα οποία και δεν απέδωσαν ποτέ, στον βαθμό άλλωστε που τους αναλογούσε.
Στην Αλεξάνδρεια η «Β.ΟΛΓΑ» εντυπωσιάζει σε τέτοιο βαθμό τους Άγγλους, ώστε ζητούν από το Ελληνικό Αρχηγείο Στόλου να τοποθετηθεί το πλοίο σε Αγγλική Μοίρα Αντιτορπιλικών. Έτσι αφού εξοπλίζεται στην Καλκούτα της Ινδίας με το καινοτόμο ανθυποβρυχιακό σύστημα «ΑΣΤΙΓΓΣ», τοποθετείται στις 26 Ιανουαρίου του ’42, στην 14η Μοίρα Κρούσεως η οποία έχει αναλάβει την προστασία των Εμπορικών Πλοίων τα οποία εκτελούν τον ανεφοδιασμό του Τομπρούκ.
2
Η Μοίρα παίρνει την επωνυμία «Μοίρα Θανάτου». Ο Τσόρτσιλ σε λόγο του προς την Βουλή των κοινοτήτων, υπογραμμίζει ότι η επιχείρηση αυτή είναι από τις πιο σημαντικές και επικίνδυνες του πολέμου και ζητά από τους βουλευτές να τηρήσουν ενός λεπτού σιγή στην μνήμη των ηρωικών νεκρών, αλλά και προς τιμή των ηρωικών επιζώντων. Η διαδρομή Αλεξάνδρεια – Τομπρούκ, όπου λαμβάνει χώρα η επιχείρηση αυτή αποκαλείται από τα συμμαχικά πληρώματα «λεωφόρος του θανάτου» η «λιβάδι των υποβρυχίων». Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα από τα 15 αντιτορπιλικά τα οποία αποτελούν την Μοίρα, έχουν απομείνει μόνο δύο. Το ένα είναι η «Β.ΟΛΓΑ».
Στη συνέχεια η «Β. ΟΛΓΑ» εντάσσεται στην Ναυτική Δύναμη για τον ανεφοδιασμό της Μάλτας. Τα ποσοστά επιβίωσης κατά την διάρκεια της ναυτικής αυτής επιχείρησης σημειώνουν νέο ιστορικό χαμηλό! Στις 16 Σεπτεμβρίου του ’42 κατά την διάρκεια νηοπομπής προς την Μάλτα, εντοπίζει και επιτίθεται στο ιταλικό υποβρύχιο «ΟΥΑΡΣΙΕΚ» με βόμβες βυθού και το αναγκάζει να αναδυθεί. Το υποβρύχιο αιχμαλωτίζεται και αφού διενεργείται σε αυτό νηοψία και αποκτώνται σημαντικά απόρρητα έγγραφα, ρυμουλκείται προς την Μάλτα. Η ενέργεια αυτή είναι μία από τις μοναδικές στα χρονικά των δύο μεγάλων πολέμων. Οι Άγγλοι κατ’ εξαίρεση τότε λόγω εθνικότητας , απονέμουν στο πλοίο και στον αείμνηστο Κυβερνήτη του Πλωτάρχη Γ. Μπλέσσα το δεύτερο στην ιεραρχία πολεμικό μετάλλιο της Αυτοκρατορικής Μ. Βρετανίας, το DSO.
Τον Ιανουάριο του ’43 η «Β. ΟΛΓΑ» ενώ ευρίσκεται σε επιθετική περιπολία μαζί με δύο Αγγλικά αντιτορπιλικά, βυθίζει εν μέσω σφοδρής θαλασσοταραχής, το πολύτιμο για το φορτίο του, Ιταλικό πετρελαιοφόρο «ΣΤΡΟΜΠΟΛΙ», αφού οι βολές των δύο Αγγλικών Πλοίων οι οποίες προηγήθηκαν αστοχούν.
Στις 3 Ιουνίου του ’43 μαζί με το Αγγλικό αντιτορπιλικό «ΤΖΑΡΒΙΣ», ευρισκόμενη σε επιθετική περιπολία στις ανατολικές ακτές τις Σικελίας, ύστερα από σκληρή ναυμαχία, βυθίζει τρία έμφορτα εμπορικά πλοία, καθώς ένα αντιτορπιλικό και ένα τορπιλοβόλο τα οποία τα συνόδευαν. Στην επιχείρηση αυτή διακρίνεται ιδιαίτερα ο Υποκελευστής Β’ Πυροβολητής Λιάσκος, ο οποίος και προάγεται επ’ ανδραγαθία.
Στις 9 Σεπτεμβρίου του ’43 παραδίδεται ό κύριος όγκος του Ιταλικού στόλου. Οι Άγγλοι για την ιστορική αυτή ημέρα, επιλέγουν τα ενδοξότερα συμμαχικά Πολεμικά Πλοία, προκειμένου να συγκροτήσουν την Ναυτική Δύναμη στην οποία θα παραδοθεί ο Ιταλικός στόλος και η οποία στην συνέχεια θα παρέξει προστασία σε αυτόν από τους Γερμανούς, κατά τον πλου προς την Αλεξάνδρεια. Κατά την διάρκεια της παραδόσεως νότια της Σικελίας και ενώ τα Ιταλικά μεγαθήρια πλέουν με τα πληρώματα τους παρατεταγμένα στα καταστρώματα να αποδίδουν τιμές και την μαύρη σημαία επηρμένη στον ιστό τους, ο Άγγλος Αρχιναύαρχος Κάνιγκαμ, Αρχηγός του Συμμαχικού Στόλου της Μεσογείου, στέλνει προς όλα τα πλοία του Στόλου το εξής σήμα. «Κατά την ιστορικήν ταύτην στιγμήν της παραδόσεως του Ιταλικού στόλου, τιμής ένεκεν θα ηγείται του σχηματισμού προς την Μάλτα και είτα προς την Αλεξάνδρεια το Ελληνικό ένδοξο Αντιτορπιλικό «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ».
3
Ήταν η αναγνώριση των συμμάχων. Η μεγαλύτερη ίσως ηθική ανταμοιβή πού έχει γίνει σε Πολεμικό Πλοίο. Τα Συμμαχικά Πλοία, αεροπλανοφόρα, θωρηκτά, καταδρομικά, τα οποία έχουν δοξαστεί σε ξακουστές επιχειρήσεις, σχηματίζουν τρίγωνο περιβάλλοντας τα Ιταλικά. Στην κορυφή του τριγώνου το ένδοξο Αντιτορπιλικό μας με την γαλανόλευκη να κυματίζει αγέρωχα στον ιστό του, σκίζει περήφανα τα νερά οδηγώντας την τεράστια αυτή αρμάδα προς την Αλεξάνδρεια.
Στις 21 Σεπτεμβρίου του ’43 και κατά την διάρκεια ναυτικών επιχειρήσεων στα Δωδεκάνησα μαζί με δύο Αγγλικά αντιτορπιλικά, βυθίζει μια γερμανική νηοπομπή αποτελούμενη από δύο μεγάλα τορπιλοβόλα και πέντε φορτηγά πλοία, τα οποία μετέφεραν γερμανούς τεχνικούς και υλικό για τις πολεμικές εγκαταστάσεις της Ρόδου, η οποία μόλις είχε περάσει στα χέρια των Γερμανών.
Η ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΗ
Παρατέθηκε πιο πάνω, για την οικονομία του χώρου, ένα μικρό μόνο δείγμα από την δράση του ωραίου αυτού Πλοίου. Αλλοίμονο όμως. Η ριψοκίνδυνη συνεχής αυτή δράση δεν θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ. Έτσι ήταν γραφτό το Kαράβι αυτό πού με μια χούφτα Έλληνες όργωσε τις πιο επικίνδυνες θάλασσες του κόσμου, να περάσει στα γαλανά φιλόξενα ελληνικά νερά για τα οποία τόσο αγωνίστηκε, από το παρόν στην αιωνιότητα.
Είναι επτά η ώρα το πρωί της 26ης Σεπτεμβρίου του 1943. Δύο αντιτορπιλικά φάνηκαν να μπαίνουν στο όρμο Λακκί της Λέρου στα Δωδεκάνησα. Είναι το αντιτορπιλικό «Β.ΟΛΓΑ» και το Αγγλικό «ΙΝΤΡΕΠΙΝΤ».
Το Λακκί είναι ένα απέραντο φυσικό λιμάνι, το οποίο περικλείεται από βουνά, τα οποία και αφήνουν μία στενή δίοδο για τον είσπλου και τον έκπλου των πλοίων. Ουσιαστικά αποτελείται από δύο επί μέρους όρμους, έτσι ώστε όταν φαίνεται από ψηλά, είναι σαν να σχηματίζει ένα οκτώ.
Στον όρμο Λακκί ήταν εγκατεστημένη μια μεγάλη Ιταλική Ναυτική Βάση, η οποία με την συνθηκολόγηση των Ιταλών, είχε περάσει σε Αγγλική Διοίκηση. Από την Βάση αυτή είχε αποπλεύσει το ιταλικό υποβρύχιο το οποίο τορπίλισε τόσο άνανδρα το εύδρομο «ΕΛΛΗ» στην Τήνο, ανήμερα τον 15αύγουστο του ’39. Οι ιταλοί που συνέχιζαν να «υπηρετούν» στην Βάση, εξακολουθούσαν να επανδρώνουν το αντιαεροπορικό σύστημα προστασίας, πού ήταν εγκατεστημένο γύρω στα βουνά. Η Λέρος βρισκόταν μέσα στην ακτίνα δράσης της Γερμανικής αεροπορίας, η οποία είχε σαν ορμητήριο πλέον την Ρόδο και είχε την απόλυτη υπεροχή στον εναέριο χώρο του Αιγαίου.
Τα δύο αντιτορπιλικά είχαν μόλις ολοκληρώσει μια επιθετική περιπολία βόρεια της Κρήτης και αντί να επιστρέψουν στην ασφαλή Βάση της Αλεξάνδρειας, ως συνηθίζετο, έλαβαν περιέργως πώς διαταγή να καταπλεύσουν στην επισφαλή ακόμα Βάση της Λέρου. Η επιθετική περιπολία είναι ένας επικίνδυνος και κουραστικός πλους διότι το πλήρωμα πρέπει να είναι διαρκώς σε παμφυλακή, έτσι ώστε να αντιμετωπίσει τον εχθρό μόλις εμφανιστεί, αναπάντεχα φυσικά. Η ανάπαυση λοιπόν ήταν επιβεβλημένη.
4
Το «ΙΝΤΕΠΙΝΤ» αγκυροβόλησε πριν την είσοδο του πρώτου όρμου απέναντι από την θέση Κουλούκι, ενώ η «Β.ΟΛΓΑ» έδεσε σε τσαμαδούρα μέσα και στην μέση περίπου του εσωτερικού όρμου. Η πρωινή γαλήνη, το καταπράσινο τοπίο, τα ήρεμα καταγάλανα νερά πού αγκάλιαζαν το καράβι, βύθιζαν στην ψυχή των μαχητών της τον πόνο της νοσταλγίας.
Η κούραση όμως οδήγησε τους περισσότερους χωρίς χρονοτριβή στα κρεβάτια τους για ανάπαυση. Κανείς δεν γνώριζε πόσος ήταν ο διαθέσιμος χρόνος. Έμειναν μόνο στις πολεμικές τους θέσεις, ο Αξιωματικός Φυλακής στην Γέφυρα με την βάρδια, οι πυρήνες στα πυροβόλα, και ο ΑΦΜ με τους Mηχανικούς της βάρδιας στα μηχανοστάσια.
Ο Κυβερνήτης επέστρεψε μετά από λίγο στο καράβι, ύστερα από την επίσκεψη του στον Άγγλο Ναύαρχο Διοικητή της Βάσης, οργισμένος. Είχε λάβει διαταγή για δίωρη ετοιμότητα. Δηλαδή από την στιγμή που θα απαιτείτο ο απόπλους του πλοίου, το πλοίο να μπορεί να αποπλεύσει με πλήρη επιχειρησιακή ισχύ σε δύο ώρες. Εγκληματική διαταγή, απίστευτη ένδειξη ελαφρότητας. Το σημαντικότερο όπλο του πλοίου για αντιαεροπορική άμυνα, ήταν η ταχύτητα του σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά ελικτικά του στοιχεία. Αυτά το είχαν σώσει τόσες φορές. Αυτό ήταν απολύτως γνωστό στους εμπολέμους και αφορούσε πλειάδα τύπων πολεμικών πλοίων. Και η ιδιαιτερότητα αυτή, κάτω μάλιστα από την ακτίνα δράσης της Γερμανικής αεροπορίας, αναιρείτο από αυτή την διαταγή. Έδωσε λοιπόν εντολή στον Αξιωματικό Φυλακής για ημίωρη ετοιμότητα και αποσύρθηκε στο δωμάτιο του για να αναπαυθεί.
Λίγο αργότερα μια λάντζα με ιταλική σημαία πλησιάζει το Καράβι για να ξεφορτώσει εφόδια. Μαζί της είναι και τρεις Λέριοι με ένα αγοράκι, πού έχουν έλθει με δάκρυα στα μάτια να προσκυνήσουν την Ελληνική Σημαία. Ανεβαίνουν ευλαβικά στο Πλοίο. Πιο κει κάποιοι Ναύτες πλένουν το κατάστρωμα. Η εικόνα των απλών αυτών Ελλήνων προσκυνητών ανεβάζει ένα κόμπο στον λαιμό τους. Ασυναίσθητα γυρίζουν την μάνικα και καταβρέχουν την μισητή σημαία που κυματίζει δίπλα στο καράβι τους. Δημιουργείται προς στιγμή αναβρασμός μεταξύ των Ελλήνων και των ιταλών. Με την παρέμβαση όμως του Αξιωματικού Φυλακής τα πνεύματα ηρεμούν.
Το επεισόδιο όμως αυτό διαδίδεται αστραπιαία στους ιταλούς, ανάμεσα στους οποίους είναι και εκείνοι που επανδρώνουν το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για αεροπορική απειλή, καθώς και την αντιαεροπορική άμυνα του όρμου και δυστυχώς θα αποβεί μοιραίο. Γρήγορα η ησυχία που επικρατεί τελικά στο πλοίο, εναρμονίζεται με την απόκοσμη ησυχία της φύσης. Μόνο από τα ραδιόφωνα στα καρέ του Πλοίου ακούγεται η θεία λειτουργία από την Μητρόπολη των Αθηνών. Ήταν Κυριακή. Η ώρα έχει πάει δέκα.
5
Ξαφνικά τότε ένας άλλος ήχος παράξενος, παράφορος, οξύς, διακεκομμένος, έρχεται να σπάσει αυτήν την γαλήνη. Αντιαεροπορικός συναγερμός. Τα κουδούνια συναγερμού του Πλοίου χτυπούν δαιμονισμένα. Σχεδόν παράλληλα ένας κρότος, φρικιαστικά δυνατός, ακούγεται και το δυνατό τράνταγμα πού ακολουθεί, κάνει αυτούς πού κοιμούνται ακόμα βυθισμένοι στον λήθαργο της κόπωσης, να πεταχτούν αμέσως επάνω. Ο τρομερός βόμβος των αεροπλάνων ακούγεται καθαρά τώρα.
Αεροπορική επίθεση!
Σμήνος από εικοσιτέσσερα γερμανικά Γιούνκερς 88 ημικαθέτου εφορμήσεως, τα περιβόητα στούκας, προερχόμενα από το αεροδρόμιο της Ρόδου, επιτίθενται. Ξεπετάχτηκαν σαν γεράκια από τα βουνά που προφυλάσσουν τον όρμο και ρίχνονται στα θηράματα τους.
Τα επανδρωμένα από τους ιταλούς παρατηρητήρια στα βουνά δεν κτύπησαν συναγερμό! Αν το έκαναν και με τις συνθήκες ορατότητας πού υπήρχαν το πρωινό εκείνο, θα έδιναν όλο το χρόνο στα Καράβια να αποπλεύσουν, να ξεφύγουν από την παγίδα της «ασφάλειας» του όρμου, και να αντιμετωπίσουν την απειλή, όπως για τόσα χρόνια στο παρελθόν είχαν κάνει, στην ανοικτή θάλασσα. Δόλιος παραδοσιακά ο Ιταλός. Και αυτόν εμπιστεύτηκαν οι Άγγλοι να φυλάξει την Βάση. Από την άλλη πλευρά οι Γερμανοί είχαν ειδοποιηθεί για την παρουσία των δύο Πολεμικών στην Λέρο και έτσι οργάνωσαν την επίθεση. Κτύπησαν τα Καράβια και έφυγαν. Την Βάση ουσιαστικά δεν την πείραξαν. Άλλως τε η κατάληψη της Λέρου ήταν μέσα στα σχέδια τους
.
Το «ΙΝΤΡΕΠΙΝΤ» έχει δεχθεί ήδη μια βόμβα στα καζάνια, διότι βγάζει ατμό με ένα απαίσιο συριγμό από την τσιμινιέρα του. Σε λίγο θανάσιμα λαβωμένο, θα καταφέρει να προσαράξει στο Κουλούκι. Ένας από τους πρώτους που βγαίνει στο κατάστρωμα είναι ο Κυβερνήτης Πλωτάρχης Γ. Μπλέσσας. Είναι ανυπόδητος και χωρίς στολή. Τρέχοντας για να ανέβει στην Γέφυρα σταματά προς στιγμή στην κάθοδο του Πρωραίου Μηχανοστασίου, για να δώσει εντολή για την άμεση λειτουργία των μηχανών, προκειμένου το Καράβι να αποπλεύσει. Εκείνη όμως την στιγμή κατεβαίνουν τα στούκας. Πρώτα πολυβολούν το Πλοίο και στην συνέχεια αφήνουν την βόμβα. Μια ριπή βρίσκει τον ηρωικό Κυβερνήτη στα πλάγια, από τον λαιμό μέχρι την κοιλιά και τον κόβει σχεδόν στα δύο. Πέφτει στο κατάστρωμα του πλοίου με την τελευταία διαταγή του στο στόμα. Στο κατάστρωμα της «Β. ΟΛΓΑΣ», την οποία μέσα από την κόλαση του πολέμου, είχε οδηγήσει στο να γράψει το δικό της Έπος.
Την ίδια σχεδόν στιγμή βγαίνουν στο κατάστρωμα από διαφορετικές μεριές ο Ύπαρχος του Πλοίου Υποπλοίαρχος Γρηγορόπουλος και ο Σημαιοφόρος Σιμιτζόπουλος. Ο μεν πρώτος καταλαβαίνει ότι είναι καλλίτερα αντί να πάει στην Γέφυρα να σπεύσει προς το Βίκερς, το πολύτιμο αντιαεροπορικό πυροβόλο του πλοίου και να κατευθύνει τα πυρά από εκεί, ο δε δεύτερος τρέχει προς το ίδιο πυροβόλο, όπου και ήταν η πολεμική του θέση. Η ομοχειρία καταφέρνει να καταρρίψει δύο αεροσκάφη. Λίγο αργότερα μια βόμβα πέφτει πάνω στο αντιαεροπορικό και κανείς δεν ξαναείδε τους δύο ηρωικούς Αξιωματικούς και τα 20 Αθάνατα μέλη της Ομοχειρίας του.
6
Ο θάνατος πλανιέται τώρα από πλώρα μέχρι πρύμα. Παντού αίματα, κομμένα μέλη, άνθρωποι να βογγούν απ’ τους πόνους. Φωτιές, καπνοί, συντρίμμια. Η καταστροφή έχει πλέον τον πρώτο λόγο και ο απαράμιλλος ηρωισμός δεν καταφέρνει να την δαμάσει. Ο τρίτος τώρα αρχαιότερος Αξιωματικός Υποπλοίαρχος Μπάτσης, βρέθηκε στην κάτω Γέφυρα στο πηδάλιο, χωρίς όμως να ξέρει ότι τώρα είναι πλέον ο Κυβερνήτης του Πλοίου. Το αντιαεροπορικό πολυβόλο Έρλικον, έξω από το διαμέρισμα του πηδαλίου, έχει πάθει εμπλοκή και ο χειριστής του δεν μπορεί να ρίξει. Προσπαθεί να το διορθώσει. Εκείνη την στιγμή άλλο ένα στούκας πολυβολεί την αριστερά πλευρά του Πλοίου. Τα βλήματα του θρυμματίζουν το χέρι, ενώ θραύσματα από βόμβα του κόβουν το πόδι και τον κτυπούν στην καρδιακή χώρα, χωρίς όμως να τον σκοτώσουν.
Ο Αος Μηχανικός Υποπλοίαρχος Σακίπης βγαίνει από το δωμάτιο του στο κατάστρωμα τρέχοντας προς την κάθοδο των μηχανών. Μια ριπή πολυβόλου γαζώνει εκείνη την στιγμή την κάθοδο. Πληγώνεται στο πρόσωπο. Σφίγγοντας με το μαντίλι του την μύτη και το στόμα του πού έχουν γεμίσει αίματα, προσπαθεί να κατέβει την απότομη κάθοδο του Μηχανοστασίου. Ζαλισμένος όμως όπως είναι γλιστρά και πέφτει από την σκάλα, κτυπά στην λαμαρίνα του δαπέδου, για να μείνει εκεί πλέον νεκρός, συνοδεύοντας το Πλοίο που αφιέρωσε την ζωή του, στον υγρό του τάφο.
Όλο αυτό το Επικό δράμα εξελίσσεται και κορυφώνεται σε δέκα με δώδεκα λεπτά το πολύ. Τα στούκας γυρίζουν και ξαναγυρίζουν σπέρνοντας τον θάνατο στο προδομένο Καράβι. Πιο κει ο Δίοπος πυροβολητής Μαραγκός, με κομμένο το ένα του χέρι εξακολουθεί να ρίχνει με το πολυβόλο του, μέχρις ότου από την ακατάσχετη αιμορραγία πέφτει τελικά νεκρός. Κάθε ένας που πέφτει στο θυσιαστήριο πλέον αυτό της Ελλάδας, αντικαθίσταται από κάποιον άλλο και κανείς δεν σκέφτεται να εγκαταλείψει το Πλοίο.
Στο Θεραπευτήριο ο Ανθυποπλοίαρχος Ιατρός Γουργουρής αδιαφορεί για τις βόμβες πού κομματιάζουν το ακίνητο Καράβι, για το αίμα πού έχει πλημυρίσει το δάπεδο, για τον ανατριχιαστικό ήχο από το υγειονομικό υλικό πού θρυμματίζεται και προσπαθεί μαζί με τον Δίοπο Νοσοκόμο Δενδρινό να ανακουφίσει τους τραυματίες, οι οποίοι πλέον δεν χωρούν μέσα και κείτονται έξω στο δάπεδο του διαδρόμου. Ο Μπάτσης σφίγγει τα δόντια από τον πόνο και κοιτάζει τον γιατρό που με τα πρόχειρα μέσα πού διαθέτει ετοιμάζεται να του κόψει το πόδι, το οποίο κρέμεται πλέον κοντά στον αστράγαλο. Στο δεύτερο από τα δύο κρεβάτια του θεραπευτηρίου, βρίσκεται ο ηρωικός και ήδη παρασημοφορημένος Υποκελευστής Α’ Λιάσκος. Και τα δύο του πόδια είναι κομμένα από τα γόνατα και κάτω. Έχει γίνει η επίδεση και η αιμορραγία έχει σταματήσει.
Ξαφνικά ένα απόκοσμο, υπόκωφο κρακ ακούγεται, που κραυγάζει σε όλους ότι το πλοίο κόπηκε στα δύο και ταυτόχρονα σχεδόν η διαταγή του Ανθυποπλοιάρχου Δανιήλ από την Γέφυρα ,του τελευταίου πλέον Κυβερνήτου της «Β. ΟΛΓΑΣ». «Εγκατάληψις πλοίου, πέσατε στην θάλασσα».
7
Τότε όλοι εκείνοι οι γενναίοι Έλληνες Μαχητές, που πιστεύοντας στο ιδανικό της Ελευθερίας, πολέμησαν τους βαρβάρους στην πρώτη γραμμή του μετώπου για τρία και πλέον χρόνια, διαθέτοντας καθημερινά την σωματική τους ακεραιότητα αλλά και την ζωή τους στον βωμό της πατρίδας, καταλαβαίνουν πλέον ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο για να σώσουν το Καράβι τους. Τώρα ο κάθε ένας από Εκείνους θα πολεμήσει με τις αντίξοες συνθήκες της ολικής καταστροφής που τον περιβάλει, προκειμένου να σώσει την ζωή του. Πολλοί δεν θα τα καταφέρουν τελικά. Η τραγωδία δεν έχει λήξει. Μάλλον βρίσκεται στην κορύφωση της.
Ο Υποκελευστής Α’ Λιάσκος παρόλα τα τραύματα και την εξάντληση του πέφτει από την κουκέτα του και προσπαθεί να συρθεί προς την έξοδο του Θεραπευτηρίου. Το καράβι όμως κομμένο στα δύο έχει ήδη αρχίσει να βυθίζεται. Τα νερά που μπαίνουν με ορμή τον καλύπτουν κυριολεκτικά. Ο Μπάτσης κοιτάζει τον γιατρό στα μάτια που μόλις έχει ξεκινήσει τον ακρωτηριασμό. «Γιατρέ μου μη μ’ αφήνεις!». Το νερό ήδη έχει φτάσει στο πάνω κρεβάτι, συνεχίζοντας να μπαίνει με ορμή. Όσοι ήταν στον διάδρομο όπου ο Δενδρινός έδενε τα τραύματα τους, έφυγαν προς το κατάστρωμα όπως μπορούσαν. Ο Δενδρινός βλέποντας τον Γουργουρή να προσπαθεί να σώσει τον Μπάτση, μπαίνει στο Θεραπευτήριο και οι δύο μαζί αντί να ακολουθήσουν αυτό το οποίο επιτάσσει πλέον το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, προσπαθούν κάτω από αυτές τις τραγικές συνθήκες της απόλυτης καταστροφής, να σώσουν τον λαβωμένο και ανήμπορο Μπάτση. Ο ένας τον πιάνει από τους μηρούς και ο άλλος από τις μασχάλες και κατευθύνονται προς την έξοδο του θεραπευτηρίου. Το πρυμναίο κομμάτι όμως του πλοίου αναποδογυρίζει. Το δάπεδο γίνεται οροφή. Τα νερά κατακλύζουν πλέον με ορμή τον χώρο αποσπώντας βίαια τον Μπάτση από τα χέρια πού τον βοηθούν. Και οι δύο χάνουν την ισορροπία τους. Απόλυτο σκοτάδι πλέον επικρατεί στο πλημυρισμένο Θεραπευτήριο.
Το πρυμναίο κομμάτι του Πλοίου πού κρατιέται αναποδογυρισμένο για ένα ολόκληρο λεπτό στον αφρό, δίνοντας έτσι την ύστατη ευκαιρία στους υπερασπιστές του να το εγκαταλείψουν, αρχίζει πλέον να βυθίζεται. Ο Γουργουρής θα κατορθώσει τελικά να βγει από το πλημυρισμένο πλοίο, μετά από τρείς ανεπιτυχείς προσπάθειες, σε ημιλυπόθυμη κατάσταση και λίγο πριν αυτό ακουμπήσει στον βυθό με την καρένα προς τα πάνω. Τελευταίος από όλους. Θα επιζήσει και ο Δενδρινός. Η μακροχρόνια παραμονή τους στο καράβι με τη γνώση του χώρου, τους βοήθησε σε αυτό. Και οι δύο μαζί με τους υπόλοιπους διασωθέντες θα συνεχίσουν τον αγώνα από το Αντιτορπιλικό «ΣΑΛΑΜΙΣ» μέχρι την λήξη του πολέμου.
Εν τω μεταξύ στο πρωραίο τμήμα του Πλοίου, το οποίο βυθίζεται αργά με την πλώρη ανασηκωμένη, μια άλλη τραγωδία από τις πολλές, εξελίσσεται στο υπόφραγμα των Ναυτών, όπου βρέθηκαν ο Εφ.Σημαιοφόρος Κονταράτος και ο Αρχικελευστής Σγούρος μαζί με είκοσι περίπου Ναύτες. Η πόρτα έχει στρεβλώσει σε κλειστή θέση από τον βομβαρδισμό και ο χώρος θα γίνει φέρετρο για τους περισσότερους.
8
Οι πεταλούδες πού κλείνουν τις ανθρωποθυρίδες στα πλευρά του πλοίου, έχουν σκουριάσει από την έλλειψη συντήρησης και εμποδίζουν την διαφυγή από εκεί. Με απελπισμένες γροθιές πάνω στο συμπαγή μπρούτζο, προσπαθούν να τις ξεβιδώσουν. Το νερό κατακλύζει αδυσώπητα τον χώρο. Οι λίγοι τελικά πού θα κατορθώσουν να βγουν από κεί, έχουν τα χέρια τους σακατεμένα. Οι τιμημένοι Αγωνιστές Κονταράτος και Σγούρος δεν βγήκαν. Βοηθώντας τους Ναύτες τους να διαφύγουν, δεν πρόλαβαν και ακολούθησαν και εκείνοι το πλοίο τους στον υγρό του τάφο.
Το πρυμναίο τμήμα έχει πλέον βυθιστεί. Το πλωριό βυθίζεται τώρα κάθετα σχεδόν, ανάμεσα στον τον μαύρο καπνό που βγαίνει από τα πετρέλαια του που καίγονται τριγύρω. Όλοι όσοι μπορούν έχουν πέσει στην θάλασσα. Όλοι εκτός από τον Υποκελευστή Μαστράκο. Στέκεται στην πλώρη πού ξενερίζει ακόμα, με τα πόδια ανοιχτά και κρατώντας τον σκούφο στα χέρια φωνάζει «Ζήτω η ΟΛΓΑ»!
Και τότε όλοι εκείνοι πού κατάφεραν να πέσουν στην θάλασσα, πληγωμένοι και μη, και αγωνίζονται να κρατηθούν στην επιφάνεια ανάμεσα στα φλεγόμενα πετρέλαια, στρέφουν προς αυτόν, πού ορθός στέκει ακόμα εκεί στο κοράκι της πλώρης και μέσα από τα στήθη τους εκείνα πού πονούν, τα γεμάτα πετρέλαιο και θάλασσα, μυριόστομη βγαίνει η ευχή τους, πού ο αντίλαλος την παίρνει και την αποθέτει ευλαβικά στα όμορφα Ελληνικά βουνά της Λέρου. «ΖΗΤΩ Η ΟΛΓΑ»! Λίγο αργότερα τον ανασύρουν νεκρό.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το αντιτορπιλικό «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ» έκλεισε στο λιμάνι Λακκί της Λέρου στις 26 Σεπτεμβρίου 1943 στις 10.14 το πρωί, ένα δοξασμένο κύκλο τριών χρόνων γεμάτων δράση και αξιοθαύμαστη μαχητικότητα. Εκεί στο πανέμορφο γραφικό Ελληνικό λιμάνι, ήταν γραμμένο στο πεπρωμένο του να αναπαυθεί το θρυλικό Καράβι, αφού πρώτα με το αίμα των 72 παλληκαριών του, έγραψε το ιερό συμβόλαιο της Ένωσης της Δωδεκανήσου με την Μητέρα Ελλάδα.
Αλλά Εκείνοι δεν πέθαναν. Εμείς κάποτε θα πεθάνουμε, θα ξεχαστούμε. Εκείνοι όμως ποτέ. Τα ονόματα τους θα μείνουν χαραγμένα αιώνια στα μνημεία της «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΟΛΓΑΣ» στο Λακκί της Λέρου και στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας, στο κρηπίδωμα «ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ» κάτω από το Αρχηγείο Στόλου και θα μνημονεύονται κάθε χρόνο. Στα μνημεία αυτά πού Εκείνοι έκτισαν με το σώμα και το αίμα τους και Εκείνοι στόλισαν με τις δικές τους δάφνες. Αθάνατοι Πεσόντες και Ηρωικοί Επιζήσαντες του ΑΝΤΙΤΟΡΠΙΛΛΙΚΟΥ «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ» πού δεν βρίσκεστε πλέον ανάμεσα μας, ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ.
Ζήτω η «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ»
Αρχιπλοίαρχος Ν.Γουργουρής ΠΝ εα
ΣΣ. Το τιμημένο σκαρί της «Β.ΟΛΓΑΣ» όμως η πολιτεία «ευγνωμονούσα», δεν επέτρεψε να βρει την αιώνια ανάπαυση στα γαλανά νερά της Ελλάδας, για τα οποία πολέμησε και θυσιάστηκε. Το πούλησε το 1953 για σκράπ, κοινώς παλιοσίδερα! Η τρόπιδα του μεταφέρθηκε στα ναυπηγεία Yarrow όπου ναυπηγήθηκε με πρωτοβουλία των Άγγλων, ενώ διάφορα κειμήλια διασώθηκαν και εκτίθενται στο Ν.Μουσείο της Ελλάδος και στο Μουσείο Μπελένη στην Λέρο. Κάποια τμήματα του πλοίου που δεν ανελκύσθηκαν αναπαύονται ακόμα στον αγιασμένο βυθό, εκεί στο Λακκί.
Θλιμμένος από την απόφαση αυτή ο ένδοξος Ιερολοχίτης Στρατηγός Χριστόδουλος Τσιγάντες, ταξίδεψε με το πλοίο της γραμμής στο Λακκί της Λέρου και έρριψε το διακριτικό του Ιερού λόχου που περήφανα έφερε στο πέτο του, στο τόπο της καταβύθισης του Πλοίου τιμής ένεκεν. Ποτέ δεν μπόρεσε να καταλάβει ο Έλληνας αυτός, πώς μπόρεσαν κάποιοι να πάρουν τέτοια απόφαση, να την υπογράψουν, να συνηγορήσουν, να την αποδεχθούν. Κάποιοι οι οποίοι μάλιστα έζησαν αυτόν τον πόλεμο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από τόσο κοντά!