Η ΜΑΥΡΗ ΝΥΚΤΑ ΤΩΝ ΙΜΙΩΝ Αφιερωμένο στους αθανάτους νεκρούς του Ε/Π Π.Ν 21 Οι πικρές αλήθειες όπως τις έζησε και μας της μεταφέρει ο Αρχιπλοίαρχος Ν.Γουργουρής ΠΝ εα
Η ΜΑΥΡΗ ΝΥΚΤΑ ΤΩΝ ΙΜΙΩΝ
Αφιερωμένο στους αθανάτους νεκρούς του Ε/Π Π.Ν 21
Ω ξειν΄, αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις , ότι τήδε κείμεθα , τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι.
Η κάθε χώρα στον κόσμο κυρίες και κύριοι, είναι εν δυνάμει υποψήφια να αντιμετωπίσει σε εθνικό επίπεδο μια κρίση. Μια επικίνδυνη κατάσταση δηλαδή όπου θα κινδυνεύσουν άνθρωποι, αγαθά, περιουσίες ακόμα και αυτή καθεαυτή η εθνική της υπόσταση και ανεξαρτησία.
Μία κρίση είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να αποφευχθεί και προς τούτο όλα τα κράτη έχουν δημιουργήσει τους φορείς εκείνους, οι οποίοι έχουν σαν σκοπό να διαχειριστούν την κρίση και να περιορίσουν στο ελάχιστο τις όποιες απώλειες είναι δυνατόν να προκληθούν από αυτήν. Ο βαθμός αποτελεσματικότητας της διαχείρισης της από τους φορείς αυτούς σε συνδυασμό με το μέγεθος αλλά και την φύση της κρίσης, εκτός των άλλων, καταδεικνύει και το επίπεδο σοβαρότητας του κρατικού μηχανισμού.
Υπάρχουν πολλών κατηγοριών κρίσεις. Οι κοινωνικές, οι πολιτικές, οι οικονομικές, κλπ. όμως δύο κατηγορίες από αυτές προσβάλλουν άμεσα την εθνική ασφάλεια, την ζωή, την σωματική ακεραιότητα και ατομική περιουσία των πολιτών. Είναι εκείνες οι οποίες οφείλονται σε φυσικά φαινόμενα και εκείνες οι οποίες οφείλονται στην διατάραξη των σχέσεων μεταξύ δύο κρατών. Για την αντιμετώπιση της πρώτης κατηγορίας στην Ελλάδα έχει θεσπισθεί ως φορέας η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ενώ για την αντιμετώπιση της δεύτερης το ΚΥΣΕΑ σε συνδυασμό με το ΕΘΚΕΠΙΧ. Η διαχείριση μιας τέτοιας κρίσης από τους αρμοδίους απαιτεί οργάνωση, συνεννόηση, γνώση του αντικειμένου, συντονισμό και ορθή εκμετάλλευση όλων των διατιθέμενων μέσων.
Με αφορμή την επέτειο των Ιμίων, αλλά και την αυξανόμενη ένταση η οποία επικρατεί το τελευταίο χρονικό διάστημα με την Τουρκία, θα γίνει μία συνοπτική αναφορά των γεγονότων της κρίσης των Ιμίων, από την οποία είχα προσωπική επαφή, με έμφαση όμως στον σχολιασμό της συμπεριφοράς των εμπλεκομένων, προκειμένου να βγάλετε τα συμπεράσματα σας για το τι μαστίζει αυτόν τον τόπο και γιατί θα πρέπει να περιμένουμε τα φαινόμενα αυτά, όσον αφορά την αντίδραση του κρατικού μηχανισμού, να επαναληφθούν με την ίδια τραγικότητα.
Διότι ο κύριος σκοπός αυτού του άρθρου είναι να καταδείξει την νοοτροπία που επικρατεί σε εκείνους οι οποίοι είναι εντεταλμένοι να χειρίζονται, από διάφορες κατά περίπτωση θέσεις, τον πανάκριβο για τον Έλληνα φορολογούμενο κρατικό αυτό μηχανισμό. Εκείνοι οι οποίοι ανήλθαν στις θέσεις αυτές με την θέληση των και οι οποίοι αμείβονται για να προσφέρουν τις καλές των υπηρεσίες προς τον Έλληνα πολίτη, που είναι και το ζητούμενο. Και δυστυχώς για όλους εμάς ενώ οι αρμόδιοι όταν αποτυγχάνουν μπορεί να αντικαθίστανται η να παραιτούνται η και σε εξαιρετικές περιπτώσεις να τιμωρούνται από την δικαιοσύνη, η νοοτροπία όμως αυτή η οποία είναι βαθειά ριζωμένη σε όλες τις πτυχές του δημόσιου βίου, ούτε αντικαθίσταται, ούτε παραιτείται, ούτε τιμωρείται. Αποτελεί τρόπο ζωής και είναι διαχρονική.
Τα ΙΜΙΑ κυρίες και κύριοι είναι δύο μικρές βραχονησίδες ανατολικά της Καλύμνου οι οποίες ανήκουν στο σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου. Είναι η μικρή Ίμια και η μεγάλη Ίμια. Δύο μεγάλοι βράχοι μέσα στην θάλασσα.
Το 1911 ξέσπασε Ιταλοτουρκικός πόλεμος, η Τουρκία έχασε και το 1923 υποχρεώθηκε να παραχωρήσει στην νικήτρια Ιταλία, τα Δωδεκάνησα, άρα και τα Ίμια, τα οποία οι Ιταλοί είχαν ήδη καταλάβει. Ακολούθησε τον Ιανουάριο του 1932 η υπογραφή πρωτοκόλλου μεταξύ των δύο εμπλεκομένων, το οποίο αφορούσε την χάραξη των θαλασσίων συνόρων γύρω από τα Δωδεκάνησα, σύμφωνα με το οποίο τα Ίμια φυσικά έμεναν εκτός των Τουρκικών χωρικών υδάτων. Άρα Δωδεκάνησα για την Τουρκία ΤΕΛΟΣ σε ξηρά και θάλασσα. Από τότε.
Το 1945 τώρα τελειώνει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στην Ελλάδα, η οποία ευρίσκεται στο τραπέζι των νικητών, αποδίδονται, έστω και με καθυστέρηση, το 1948 τα Δωδεκάνησα ως ένα μέρος των πολεμικών αποζημιώσεων τα οποία δικαιούταν ως νικήτρια του πολέμου χώρα. Η Τουρκία η οποία κατάφερε να κρατήσει ουδέτερη στάση κατά τον πόλεμο δεν συμμετέχει στο μοίρασμα της λείας. Θεωρητικά. Διότι πρακτικά μια μεγάλη χώρα με γεωστρατηγικό ενδιαφέρον δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Έτσι με απόφαση των μεγάλων δυνάμεων αντί για την Β. ‘Ήπειρο, όπου τόσο Ελληνικό αίμα είχε χυθεί, τα Δωδεκάνησα τελικά αποδίδονται στην Ελλάδα και μάλιστα κουτσουρεμένα. Διότι μεταξύ των άλλων περιορισμών υπήρχε και αυτός της απαγόρευσης στρατιωτικής παρουσίας σε αυτά έτσι ώστε να μην προκαλείται το αίσθημα της απειλής για την Τουρκία. Και προς τον σκοπό αυτό η Τουρκία είχε ως προμετωπίδα την Σοβιετική Ένωση. Σε κάθε περίπτωση στην συμφωνία που υπογράφθηκε το 1948 επισυνάφθηκε και το πρωτόκολλο των συνόρων του 1932 και έτσι όλα καλώς καμωμένα. Από τότε μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1995 στον τομέα αυτόν από τους Τούρκους είχαμε σχετική ησυχία.
Κάθε κρίση μεταξύ δύο χωρών παγκοσμίως, ακολουθεί κατά κανόνα μία συγκεκριμένη μεθοδολογία. Μία ένταση καταρχήν δημιουργείται μεταξύ των εμπλεκομένων, την οποία προκαλεί συνήθως ο διεκδικητής και η οποία κλιμακώνεται σταδιακά, καταλήγοντας κάποιες φορές σε ένα θερμό επεισόδιο η ένα πόλεμο. Άλλες φορές αποκλιμακώνεται χωρίς να καταλήξει κάπου, αφήνοντας όμως πάντα το στίγμα της στις σχέσεις μεταξύ των εμπλεκομένων κρατών.
Μία πλήρης κρίση λοιπόν συνήθως αρχίζει με κάποιο μικροεπεισόδιο αρχικά η με ανάλογα δημοσιεύματα μέσω του φιλοκυβερνητικού κατά κανόνα τύπου, συνεχίζεται με δηλώσεις πολιτικών παραγόντων, με επιπλέον μικροεπεισόδια, με έντονα διαβήματα, ηχηρά μηνύματα, κλπ προκειμένου να προετοιμασθεί ψυχολογικά η κοινή γνώμη και καταλήγει στο θερμό επεισόδιο, το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο από την εισαγωγή στον πόλεμο. Το αν τελικά το θερμό επεισόδιο θα εξελιχθεί σε πόλεμο έστω και κάποιων ωρών, συνήθως κανείς δεν το γνωρίζει. Και τούτο διότι η πολεμικές μηχανές έχουν ενεργοποιηθεί, οι εμπλεκόμενοι σε όλα τα επίπεδα είναι πάρα πολλοί, άρα και οι αστάθμητοι παράγοντες περισσεύουν. Κάποιες φορές μάλιστα η όλη διαδικασία καταλήγει, αν δεν στοχεύει από την αρχή και σε κάποιο πακέτο δαπανηρών εξοπλισμών.
Η εποχή κατά την οποία θα λάβει χώρα η κρίση των Ιμίων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, είναι η εποχή όπου ο Πρωθυπουργός της χώρας Α. Παπανδρέου βρίσκεται κατάκοιτος στο Ωνάσειο και την χώρα κυβερνά η Μιμή, ενώ μια καμαρίλα από διαφωνούντες «εκσυγχρονιστές» μέσα στο κόμμα του ΠΑΣΟΚ μαγειρεύει την ανατροπή του. Αντιλαμβάνεστε φυσικά το επίπεδο λειτουργίας του δημόσιου τομέα τότε εν όψει και της επερχόμενης αλλαγής.
Στις 15 Ιανουαρίου 1996 «παραιτείται» ο Α. Παπανδρέου και από τις 19 Ιανουαρίου ο κ. Κ. Σημίτης γίνεται Πρωθυπουργός της χώρας, έρχεται αντιμέτωπος με την κρίση ξαφνικά, διότι μέχρι τότε ασχολείτο με αλλότρια και φυσικά τσακίζεται και μαζί του τσακίζεται και η ίδια η χώρα. Παρά τα έντονα μηνύματα του περί δυναμικών αντιδράσεων, περί της προάσπισης εδαφικού χώρου κλπ, κλπ, τα οποία στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή στέλνει, προς την Τουρκία με αφορμή την κλιμακούμενη εν τω μεταξύ κρίση. Όπως αντιλαμβάνεστε καλλίτερη περίοδο δεν θα μπορούσε να βρει ο τούρκος για να στήσει το παιχνίδι του .
Ας θυμηθούμε όμως ποίοι συμμετείχαν στην πολιτικοστρατιωτική Ηγεσία του ΥΕΘΑ και άρα συγκαταλέγονταν ανάμεσα στους βασικούς συντελεστές της τραγωδίας αυτής. ΥΕΘΑ ήταν ο Γ. Αρσένης ο οποίος μπορεί μεν να ήταν Υπουργός δεν γνώριζε όμως, κατά τα φαινόμενα, για το τι γινότανε και τι έπρεπε να γίνει όσον αφορά το στρατιωτικό τουλάχιστον σκέλος της κρίσης. Και είναι και φυσιολογικό. Δεν μπορεί κάποιος κάποια στιγμή να φορέσει τα ράσα και να κάνει τον Παπά.
Μπορεί όμως να απαιτήσει να τηρηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες εφόσον η χώρα διέρχεται μία κρίση. Διότι είχε συμβούλους, μεταξύ των οποίων ήσαν και στρατιωτικοί, οι οποίοι γνώριζαν ποιες ήταν αυτές. Και αυτό δεν το έκανε. Και δεν μπορεί να μην αντελήφθει την σοβαρότητα της κατάστασης. Σε κάθε περίπτωση όμως θα έπρεπε να γνώριζε τα βασικά του καθήκοντα τουλάχιστον, όπως πχ τι σημαίνουν κανόνες εμπλοκής και ποια είναι η σημασία τους, δεδομένου ότι οι σημαντικότεροι από αυτούς εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του και ο ρόλος τους στην κλιμάκωση αλλά και στην έκβαση της κρίσης είναι καθοριστικός. Και από ότι φάνηκε δεν γνώριζε.
Υφυπουργός ο κ. Α. Κουρής Πτέραρχος εα και πρώην ΑΓΕΕΘΑ. Αξιωματικός ο οποίος ανήλθε στις ανώτατες βαθμίδες της Ιεραρχίας με την βοήθεια του κόμματος. Ο ρόλος του στην κρίση αυτή, παρά την όποια εμπλοκή του, ήταν μάλλον αμελητέος. Πιθανότατα λόγω αρμοδιοτήτων. Μετά, ως ιδιώτης , έβγαλε και βιβλίο. Όπου ούτε λίγο ούτε πολύ προσπαθεί να μας πείσει ότι την περίοδο αυτή είχαμε υπεροπλία έναντι των τούρκων!
Μάλιστα. Και άρα τι; Πόλεμος; Που και ακόμα και να είχαμε υπεροπλία θα έπρεπε τουλάχιστον να γνωρίζει ότι οι αριθμοί από μόνοι τους δεν φέρνουν το αποτέλεσμα. Κατηγορεί δε τους πάντες και τα πάντα γι αυτά τα οποία συνέβησαν. Όταν όμως έπαιρνε τους τίτλους τον ένα πίσω από τον άλλον, από αυτούς πού κατηγορεί, τότε όλα ήταν καλά. Λεονταρισμοί εκ του ασφαλούς και εκ των υστέρων.
Αρχηγός ΓΕΕΘΑ ήταν ο Ναύαρχος Χ. Λυμπέρης. Θα σταθώ στον Ναύαρχο Λυμπέρη διότι από όλη την εμπλεκόμενη τότε πολιτικοστρατιωτική ηγεσία του ΥΕΘΑ, ήταν εκείνος ο οποίος, κατά τα φαινόμενα, κράταγε μέχρι τότε επί της ουσίας τα ηνία των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως τα κράταγε. Και με όποιες παραδοχές. Ήταν ο φυσικός αρχηγός όλων εκείνων οι οποίοι ετοιμάζονταν να πέσουν για την πατρίδα. Διότι αυτή ήταν η αίσθηση στα πληρώματα των Πολεμικών Πλοίων εκείνες τις δύο ημέρες. Βλέπετε υπάρχουν ακόμα και τέτοιοι Έλληνες. Όταν εδώ στην Αθήνα αδειάζανε τα σουπερμάρκετ και το καράβι της γραμμής από την Χίο έφευγε πατημένο από τον κόσμο που εγκατέλειπε το νησί.
Θα ήθελα όμως εδώ να κάνω μία διευκρινιστική παρένθεση την οποία θεωρώ απαραίτητη. Στις Ένοπλες Δυνάμεις, όπως και σε όλο τον δημόσιο τομέα υποθέτω, οι προαγωγές στις ανώτατες θέσεις γίνονται κατά κανόνα με κομματικά κριτήρια. Και ο λόγος είναι απλός. Για να μπορεί η εκάστοτε πολιτική ηγεσία να περνά απρόσκοπτα την γραμμή της. Από ρουσφέτια και κομματική πολιτική μέχρι εξοπλιστικά προγράμματα. Με άλλα λόγια ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιλογή δεν είναι το ειδικό βάρος που φέρει κάποιος Αξιωματικός στους ώμους του αλλά το να είναι αρεστός στην πολιτική εξουσία. Οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες.
Ο Ναύαρχος Λυμπέρης σταδιοδρόμησε στο Π.Ν. και έφτασε μέχρι τον βαθμό του Αντιναυάρχου Αρχηγού Στόλου οπότε και αποστρατεύθηκε. Ήταν εξαίρετος επιχειρησιακός αξιωματικός, φυσικά δεν ήταν ο μόνος, αλλά είχε κάποιες «ιδιαιτερότητες». Είχε μία ιδιαίτερη αντίληψη όσον αφορά τον τρόπο διοικήσεως, και από την οποία έχω ιδία άποψη. Εργατοπατερική θα την χαρακτήριζα ως προς το κατώτερο προσωπικό και δεσποτική μέχρι και προσβλητική ως προς το ανώτερο προσωπικό, δηλαδή τους Αξιωματικούς. Ανεπίτρεπτη κατά την άποψη μου συμπεριφορά για έναν Ηγέτη. Δεν θα μπορούσα καθόλου να πω ότι ήταν αγαπητός στους Αξιωματικούς του Στόλου κατά την διάρκεια της Αρχηγίας του. Ενέπνεε τον φόβο μάλλον παρά τον σεβασμό. Η άλλη του ιδιαιτερότητα ήταν και θα μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω έναν ξένο όρο, δεδομένου ότι τον θεωρώ περισσότερο κόσμιο, «one man show» και ως εκ τούτου είχε φαίνεται διαμορφώσει, και κρατήστε το αυτό, δική του άποψη για το αξιόμαχο της χώρας.
Ο κ. Λυμπέρης λοιπόν προέβει στο ατόπημα, κατά τη προσωπική μου πάντα άποψη, να εκδηλώσει τις κομματικές του προτιμήσεις όντας εν ενεργεία. Προφανώς δεν πρωτοτύπησε. Έτσι μόλις ήλθε στα πράγματα η Νέα Δημοκρατία «φυσιολογικά» τον αποστράτευσε. Ακολούθως εντάχθηκε κανονικά στο ΠΑΣΟΚ και μόλις αυτό επανήλθε στην εξουσία τον επανέφερε και τον τοποθέτησε Αρχηγό ΓΕΕΘΑ. Ότι συνέβη και με τον Ναύαρχο Αποστολάκη ο οποίος μάλιστα κατέρριψε και κάθε ρεκόρ παραμονής Αξιωματικού σε θέση Αρχηγού.
Από την στιγμή που κάποιος εισέρχεται σε μια Στρατιωτική Σχολή, εκπαιδεύεται διαρκώς για ένα και μοναδικό σκοπό. Να μπορέσει να ανταποκριθεί στα πολεμικά του καθήκοντα όταν αυτό απαιτηθεί. Η συντριπτική πλειονότητα των Αξιωματικών αποστρατεύεται τελικά χωρίς να έχει απαιτηθεί να εφαρμόσει τις γνώσεις, που με τόσο κόπο και στερήσεις απέκτησε. Ευτυχώς. Τον πόλεμο κανένας λογικός άνθρωπος δεν τον θέλει. Πολύ δε περισσότερο όσοι τον έχουν σπουδάσει.
Στον κ. Λυμπέρη όμως έλαχε τελικά ο κλήρος. Και απέτυχε παταγωδώς. Συντελέσθηκαν αδιανόητες κινήσεις κατά την διάρκεια της κορύφωσης της κρίσης οι οποίες παραπέμπουν σε φτηνό ερασιτεχνισμό, έχασε τον έλεγχο και «χρεώθηκε» με τρεις νεκρούς Αξιωματικούς. Επιπλέον συνηγόρησε πιθανότατα, αν δεν πρωτοστάτησε, στην αναζήτηση ευθυνών στους κατωτέρους του Αξιωματικούς, δηλαδή στους Κυβερνήτες των Πολεμικών Πλοίων τα οποία επιχειρούσαν κατά την κρίση κοντά στην περιοχή των Ιμίων, κάτι το οποίο τελικά δεν τελεσφόρησε. Ωσαύτως φέρει ευθύνη διότι υποτιμήθηκε, εξευτελιστικά κατά την άποψη μου, το Αξίωμα του ΑΓΕΕΘΑ στο πρόσωπό του από την πολιτική Ηγεσία. Και αντί τουλάχιστον να σιωπήσει μέσα στην ενοχή του εξέδωσε και βιβλίο. Μέσα από το οποίο αφήνει να φανεί η πικρία του για την συμπεριφορά των εμπλεκομένων κυβερνητικών στελεχών κατά την διάρκεια της κρίσης.
Και καλά ο κ. Λυμπέρης όταν στο μεσοδιάστημα της «προσωρινής» αποστρατείας του μπαινόβγαινε στα γραφεία του κόμματος δεν είχε αντιληφθεί το πνεύμα που επικρατούσε; Συμφωνούσε τότε με το επίπεδο σοβαρότητας με το οποίο ερχόταν αντιμέτωπος; Δεν γνώριζε ότι στη θέση στην οποία επεδίωκε να τοποθετηθεί θα ήταν υποχρεωμένος να συνεργασθεί με τα στελέχη αυτά και μάλιστα από μια θέση ηγήτορος, υφισταμένου όμως εκείνων, άρα και απόλυτα εξαρτώμενου από τις αποφάσεις τους σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία; Και με μια εχθρική απειλή όντας υπαρκτή! Αλλά και όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του ως ΑΓΕΕΘΑ και για τόσο καιρό, ούτε και τότε αντελήφθει τίποτα; Η δεν ήθελε να καταλάβει αρκούμενος στα ζηλευτά προνόμια της θέσης την οποία τόσο επεδίωκε να καταλάβει. Απορώ πραγματικά. Αλλά ας προχωρήσουμε τώρα στα γεγονότα.
Είναι το βράδυ ανήμερα των Χριστουγέννων του 1995 όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο Figen Akat πέφτει πάνω στην μικρή Ίμια. Και η κρίση αρχίζει να ξεδιπλώνεται. Είναι λίγο δύσκολο για να θεωρηθεί τυχαίο το να πέσει ένα καράβι πάνω σε μία βραχονησίδα, έστω και εάν είναι βράδυ, έστω και αν το επίπεδο του καπετάνιου και των υπολοίπων στην γέφυρα του είναι κάτω του μετρίου. Υπό κανονικές συνθήκες. Το πράγμα ξεκαθάρισε όταν την επομένη το πρωί ο καπετάνιος του, μην μπορώντας φυσικά να αποκολλήσει το πλοίο του και προφανέστατα μιλημένος, αρνήθηκε στην χώρα μας την άσκηση του κυριαρχικού της δικαιώματος για έρευνα και διάσωση μέσα στην περιοχή ευθύνης της, όπως αυτή έχει καθορισθεί από τον αντίστοιχο διεθνή οργανισμό και ισχύει για όλα σχεδόν τα κράτη του κόσμου. Ένα κυριαρχικό δικαίωμα το οποίο αμφισβητείται συστηματικά από την Τουρκία και έχει να κάνει με το εύρος της περιοχής που αντιστοιχεί στην χώρα μας. Αρνήθηκε με άλλα λόγια να τον αποκολλήσουν από εκεί ελληνικά ρυμουλκά και ζήτησε την συνδρομή των τουρκικών. Κατά παράβαση του πνεύματος και των διατάξεων του διεθνούς αυτού κανονισμού.
Αντί λοιπόν να τον αφήσουν εκεί κολλημένο στον βράχο μέχρις ότου το πλήρωμα να φάει και το τελευταίο ποντίκι από τα αμπάρια του, έχοντας φυσικά πάντα την ετοιμότητα για την διάσωση του, άρχισαν επαφές από το Ελληνικό ΥΠΕΞ προς το τουρκικό (!!!!), οι οποίες κατέληξαν στο να «αποδεχθούν» οι τούρκοι την Ελληνική «συμμετοχή» και έτσι τρείς μέρες μετά, στις 28 Δεκεμβρίου, ελληνικό ρυμουλκό τον αποκόλλησε και τον ρυμούλκησε μέχρι το λιμάνι Κιουλούκ στην Τουρκία.
Όταν έχεις να κάνεις με χαζά ψάρια τότε ρίχνεις άδεια και μαζεύεις γεμάτα. Το πρόβλημα όμως στην χώρα μας δεν είναι ότι έχουμε χαζούς. Είναι ότι έχουμε υπεύθυνους οι οποίοι κατά την εκτέλεση των σημαντικών καθηκόντων τους στερούνται, αν μη τι άλλο, σοβαρότητας. Είναι απλά σοβαροφανείς. Και αυτό είναι ακόμα πιο επικίνδυνο.
Έτσι λοιπόν την επομένη 29 του μηνός Δεκεμβρίου και όταν οι εδώ καθ’ύλην αρμόδιοι έτρωγαν κουραμπιέδες, έρχεται το τουρκικό ΥΠΕΞ και εκδίδει μία ρηματική ανακοίνωση με την οποία αμφισβητούσε την Ελληνικότητα των Ιμίων, έτσι από το πουθενά, υποστηρίζοντας ότι τις έχει ήδη ενταγμένες στην νομαρχία του Μποντρούμ με την ονομασία Καρντάκ και άρα ως εκ τούτου είναι τουρκικές! Παράλληλα επειδή τους είχε ανοίξει και η όρεξη και κουραμπιέδες δεν είχαν, αμφισβητούσαν και το πρωτόκολλο του 1932 (αυτό το περί των συνόρων) το οποίο εκείνοι οι ίδιοι είχαν προσυπογράψει με τους Ιταλούς. Και επειδή η αιτιολόγηση ήταν απαραίτητη, προέβαλλαν γελοίες δικαιολογίες, όπως ότι το πρωτόκολλο αυτό είχε υπογραφεί υπό την πίεση του Β’ Παγκοσμίου πολέμου (ο οποίος ξέσπασε εφτά χρόνια μετά την υπογραφή του) και άλλα παρόμοια. Κυριολεκτικά δηλαδή πέταξαν το αγκίστρι άδειο. Έτσι και ότι πιάσουμε. Το ελληνικό ΥΠΕΞ φυσικά απήντησε ως συνήθως, σύμφωνα με το πνεύμα και το γράμμα του Διεθνούς Δικαίου και των υφιστάμενων συμφωνιών. Αφού όμως πρώτα τους είχε πετάξει το κλειδί από το ντουλάπι των τροφίμων.
Στην διεθνή διπλωματία είναι αδιαμφισβήτητο και ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όλες οι διακρατικές και λοιπές συμφωνίες, συνθήκες, πρωτόκολλα κλπ, κλπ, όπου προσδιορίζονται τα σύνορα των χωρών αλλά και οι σχέσεις μεταξύ των, ισχύουν μέχρι κάποιος εκ των ενδιαφερομένων να τα ανατρέψει. Γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του και το Διεθνές Δίκαιο και όλα τα συναφή. Και συνήθως όλα αυτά ανατρέπονται με πόλεμο. Και τα σύνορα άλλαζαν μέχρι σήμερα διαρκώς σχεδόν πάντα με πόλεμο. Ο οποίος αποτελεί και το έσχατο όπλο της διπλωματίας η οποία με την σειρά της αποτελεί το εργαλείο της εξωτερικής πολιτικής της κάθε χώρας.
Με άλλα λόγια η είσαι η δεν είσαι σε θέση να προασπίσεις τα σύνορα σου. Προετοιμάζοντας πάντα κατάλληλα όχι τις Ένοπλες Δυνάμεις σου μόνο, αλλά την Εθνική σου Άμυνα. Τότε είσαι σεβαστός. Και το Διεθνές Δίκαιο αποτελεί κατά κανόνα το επισφαλές καταφύγιο των αδυνάτων. Και από μόνες τους οι επικλήσεις σε αυτό αλλά και στις ισχύουσες συνθήκες με «έντονα διαβήματα» και «ηχηρά μηνύματα», δεν είναι τίποτα άλλο από επικλήσεις βοήθειας εν τη ερήμω της διεθνούς διπλωματίας. Και για εσωτερική λαϊκή κατανάλωση.
Αλλά ας γυρίσουμε στην κρίση των Ιμίων. Εκεί λοιπόν στην Κάλυμνο την εποχή εκείνη Δήμαρχος ήταν ένας μυστήριος τύπος ονόματι Διακομιχάλης. Εκεί όμως ζούσε και ένας περίεργος βοσκός ονόματι Βεζυρόπουλος. Σε αυτήν λοιπόν την χώρα όπου ανθίζει η φαιδρά πορτοκαλέα αυτοί οι δύο τύποι, ο δήμαρχος και ο βοσκός, θα ήταν από τους βασικούς συντελεστές τις κρίσης των Ιμίων, μιας κρίσης η οποία τραυμάτισε ανεπανόρθωτα την Εθνική κυριαρχία της χώρας και στοίχισε την ζωή σε τρία άξια στελέχη του Π.Ν.
Σημειώστε εν συντομία τρία κρατούμενα. Πρώτο: Σύμφωνα με μια ερμηνεία του Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου, μία βραχονησίδα για να δικαιούται υφαλοκρηπίδα θα πρέπει να υπάρχει πάνω σε αυτήν ζωή. Δεύτερο: Η Ελλάδα έχει το «αρνητικό» προνόμιο, δεδομένων των συνθηκών, να διαθέτει στο Αιγαίο πάνω από 2000 βραχονησίδες πολλές από τις οποίες είναι μέσα στις αποκαλούμενες από τους Τούρκους γκρίζες ζώνες. Τρίτο: Η Ελλάδα εκτός από το ότι παρουσιάζει έλλειψη σοβαρότητας σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης, έχει το επίσης αρνητικό προνόμιο να ευδοκιμούν σε αυτήν όψιμοι εθνοπατέρες η εθνοκάπηλοι, ονομάστε τους όπως θέλετε, η δραστηριότητα κατά καιρούς των οποίων έχει κοστίσει πανάκριβα στην Χώρα και στο Έθνος.
Έτσι λοιπόν μια ωραία πρωία, πριν φυσικά από την κρίση, οι δύο αυτοί τύποι αποφασίζουν να «συνεργασθούν» επ’αγαθώ της πολιτείας βεβαίως – βεβαίως. Γιατί την δική μου την λογική θέλω να την σταματήσω εκεί και να μην πάω παραπέρα. Αποφασίζουν λοιπόν να μεταφέρει ο βοσκός τα πρόβατα του (όλα;;) από την Κάλυμνο στην Ίμια και ο δήμαρχος να μεσολαβήσει να του βγει μία επιδότηση. Έξι χιλιάδες ευρώ τον χρόνο. Τότε. Έτσι για να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Την οποία Ίμια αν δεν απατώμαι του την νοικιάζει. Και τα πρόβατα μεταφέρονται εκεί. Και επειδή στην χώρα μας δεν γνωρίζει η δεξιά τι ποιεί η αριστερά, βγαίνει και η επιδότηση.
Και ο βοσκός αρχίζει μια με δύο φορές την εβδομάδα και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, να βγαίνει με την βάρκα μεσοπέλαγα, να διανύει περί τα 12 ν.μ., δηλαδή κάπου 24 χλμ. πήγαινε-έλα, για να μεταφέρει νερό και τροφή στα ζωντανά. Τα οποία αρχίζουν να ζούνε σε ένα άνυδρο βράχο, όπου εγώ προσωπικά οσάκις πέρασα από εκεί οποιαδήποτε ανθρώπινη κατασκευή δεν πρόσεξα να υπάρχει. Πάντως με την μέτρια αντίληψη που διαθέτω αν ήμουνα βοσκός δεν θα προχωρούσα σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Διότι υποτίθεται ότι τα πρόβατα ένας βοσκός τα έχει για εκμετάλλευση, πού σημαίνει ότι πέραν της τροφής χρειάζεται και το κούρεμα, χρειάζεται και το άρμεγμα και ο κτηνίατρος ενδεχομένως κλπ κλπ. Που θα γίνονταν όλα αυτά; Πάνω στον βράχο; Εκτός και αν το κίνητρο το βρήκε όντως ενδιαφέρον.
Η διαδικασία αυτή τώρα της ανταλλαγής των «φιλοφρονήσεων» μεταξύ των δύο ΥΠΕΞ περί της ελληνικότητας η μη των Ιμίων φαίνεται ότι έπεσε στην αντίληψη του δημάρχου Διακομιχάλη, ο οποίος έμπλεος εθνικού φρονήματος προφανώς και για να βοηθήσει την κατάσταση από το δικό του «μετερίζι», στις 25 Ιανουαρίου του 1996 παίρνει δύο σκουπόξυλα, τα ματίζει, παίρνει και ένα ομοίωμα σημαίας, επιβιβάζεται σε ένα καΐκι μαζί με τον Αστυνομικό Διευθυντή, τον Ιερέα και άλλους δύο τρείς πολίτες για να κρατάνε μάλλον τα σκουπόξυλα, και βάζει πλώρη για την μεγάλη Ίμια. Ήταν η πλησιέστερη.
Εκεί λοιπόν η ωραία αυτή κομπανία στήνει την σημαία της και στην συνέχεια αποχωρεί. Τακτοποιμένη συνειδησιακά ότι έπραξε το καθήκον της προς την Πατρίδα. Όχι δεν γνωρίζω αν έψαλλαν και τον Εθνικό μας Ύμνο. Φωτογραφίες πάντως τράβηξαν. Πιθανότατα για ίδιον όφελος.
Αποτελεί ένα ακόμα παράδοξο αυτό που συμβαίνει σε αυτή την χώρα. Ένας γιατρός η ένας υδραυλικός η ένας εκ πεποιθήσεως άνεργος, μπορεί από την μια μέρα στη άλλη να εκτελέσει τα καθήκοντα του Δημάρχου. Και αναρωτιέται κάποιος μέτριας αντιλήψεως και πάντα καλοπροαίρετα. Πως είναι δυνατόν όταν ακόμα και μηχανάκι να θέλει κάποιος να οδηγήσει, να χρειάζεται μια εκπαίδευση και μετά ένα πιστοποιητικό ότι πέρασε τις εξετάσεις με επιτυχία και για να ασχοληθεί κάποιος με τα πάσης φύσεως θέματα τα οποία αφορούν την επιβίωση, διαβίωση αλλά και ασφάλεια του πληθυσμού της χώρας συνολικά και μάλιστα από θέση ηγήτορος, να μην χρειάζεται απολύτως κανένα διαπιστευτήριο αντιστοίχων γνώσεων. Κάτι το οποίο στην δυτική Ευρώπη το έχουν ήδη αντιληφθεί και πρωτοκλασάτα στελέχη της δημόσιας διοίκησης πριν αναλάβουν τα καθήκοντα τους διέρχονται από σεμινάρια διάρκειας πολλών εβδομάδων.
Διότι εάν αυτό συνέβαινε και στην χώρα μας, ο συγκεκριμένος δήμαρχος εκτός των άλλων, θα γνώριζε τουλάχιστον που αρχίζουν και πού τελειώνουν οι αρμοδιότητες του, όπως επίσης ότι οι Εθνικές Σημαίες δεν είναι κουρελόπανα για να πηγαίνει ο οποιοσδήποτε και μάλιστα ένας δημοτικός άρχοντας, να τα παλουκώνει όπου του καπνίσει και μετά να σηκώνεται να φεύγει. Ειδικά όταν η γεωπολιτική θέση της χώρας του είναι δυσμενής, πολύ δε περισσότερο όταν, στον συγκεκριμένο τόπο αλλά και στον συγκεκριμένο χρόνο, υφίσταται πλέον διπλωματικό ζήτημα. Η Σημαία αποτελεί ιερό σύμβολο του κράτους και με νόμο προσδιορίζεται όχι μόνο η χρωματική της απόχρωση η ο τρόπος όπου αυτή αναρτάται, αλλά και οι προϋποθέσεις που πρέπει να υφίστανται κατά περίπτωση για την ανάρτησή της.
Αλλά όχι μόνο αυτός ο τύπος δεν έδωσε ποτέ λόγο στη δικαιοσύνη για παράβαση καθήκοντος καταρχήν, αλλά εμφανίζεται και στην τηλεόραση παρουσιαζόμενος και ως ήρωας. Εδώ σε αυτή τη χώρα όπου τα «σκύβαλα» γίνονται ήρωες και οι ήρωες πετιούνται στα «σκύβαλα». Και αναφέρομαι γενικά και όχι συγκεκριμένα. Εσείς κάντε τους δικούς σας συλλογισμούς.
Προσέξτε τώρα άλλη σύμπτωση. Τα τουρκικά ΜΜΕ μετέδωσαν φωτογραφίες από την Ίμια με την τοποθέτηση του ομοιώματος αυτού της Ελληνικής Σημαίας σχεδόν αμέσως. Και τότε «δημιουργήθηκε» στην τουρκική κοινή γνώμη ο απαραίτητος σάλος. Δύο ημέρες μετά στις 27 Ιανουαρίου «δημοσιογράφοι» από την τουρκική εφημερίδα Χουριέτ, που τους έχει πιάσει φαίνεται ιερή αγανάκτηση, προσγειώνονται με ελικόπτερο πάνω στην Ίμια, παίρνουν την σημαία μαζί τους και τοποθετούν την τουρκική στην θέση της. Στην συνέχεια διατυμπανίζουν το γεγονός υπερήφανα στα δικά τους ΜΜΕ από όπου το πληροφορείται και η εδώ ηγεσία. Η κίνηση αυτή των «δημοσιογράφων» συνοδεύεται και από την παρουσία τουρκικών πολεμικών πλοίων.
Την επομένη στις 28 Ιανουαρίου το περιπολικό του Π.Ν. «ΔΙΟΠΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ», προσεγγίζει την ανατολική Ίμια, κατεβάζει την τουρκική σημαία , υψώνει την Ελληνική ενώ το βράδυ και στα σκοτεινά ομάδα των υποβρυχίων καταστροφών του Π.Ν αποβιβάζεται στο νησί προκειμένου να φυλάξει την Σημαία. Όλα αυτά εν αγνοία του Πρωθυπουργού. Όπως τουλάχιστον αυτός ισχυρίζεται. Όμως οι τούρκοι το αντιλαμβάνονται και όπως θα δούμε στην συνέχεια αντιδρούν ταχύτατα φέρνοντας για μία ακόμη φορά την χώρα μας προ τετελεσμένου.
Το πρόβλημα το οποίο δημιουργείται είναι τεράστιο. Διότι για πόσο θα φυλάσσεται η Ελληνική Σημαία εκεί πάνω στο βράχο μεσοπέλαγα, όταν εξαιτίας ενός ανεγκέφαλου η παρουσία της ταυτίζεται πλέον με την ελληνικότητα (ήδη αμφισβητούμενη) των Ιμίων. Τα οποία όπως αντιλαμβάνεστε αποτελούν πλέον άλλη μια κερκόπορτα για τους τούρκους, στις επιδιώξεις τους όσον αφορά την αρπαγή του Ελληνικού θαλάσσιου και υποθαλάσσιου πλούτου. Και αν αυτοί θελήσουν να χοντρύνουν το παιχνίδι και τοποθετήσουν τουρκικές σημαίες και σε άλλες αμφισβητούμενες από αυτούς νησίδες η βραχονησίδες τι θα γίνει τότε;
Από τις 29 Ιανουαρίου του 1996 η κρίση αρχίζει πλέον να κορυφώνεται με πρωθυπουργικές δηλώσεις και από τις δύο πλευρές. Στις 30 Ιανουαρίου όλος ο Ελληνικός Στόλος αποπλέει όπως - όπως από τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας, εφαρμόζοντας τα αντίστοιχα μέτρα από τα προβλεπόμενα σχέδια σε περίπτωση επικείμενου πολέμου, ενώ δύναμη του Ελληνικού Στόλου καταπλέει στην περιοχή των Ιμίων. Τουρκική ναυτική δύναμη ήταν ήδη στην περιοχή. Μαζί με τον Ελληνικό Στόλο βγήκε στο Αιγαίο και ένα σημαντικό τμήμα του τουρκικού στόλου. Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατούσε την ημέρα εκείνη στα πληρώματα των Πλοίων, αλλά και στην συνέχεια , είναι το σήμα του Αρχηγού του ΓΕΝ προς τα Πολεμικά Πλοία, ο οποίος μάλλον προσπαθούσε δοθείσης ευκαιρίας να μιμηθεί τον Ναύαρχο Κουντουριώτη: «Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι αν χρειαστεί όλοι σας θα φανείτε αντάξιοι της ενδόξου ιστορίας του ΠΝ. Καλή τύχη και ο θεός μαζί σας».
Είμαι πολύ περίεργος. Είχε πλήρη συναίσθηση της πραγματικότητας τότε ο κ. Αρχηγός; Βέβαια για την ιστορία ο Κουντουριώτης έστειλε το ανάλογο σήμα του από την Ναυαρχίδα του, ηγούμενος του Στόλου προς την ναυμαχία με τους τούρκους τον Δεκέμβριο του 1912 και όχι από την ασφάλεια των υπογείων των Αθηνών. Και είχε υπόψιν του ο Κουντουριώτης και τις σαφείς προθέσεις του Πρωθυπουργού του. Πολύ αμφιβάλλω αν ο κ. Σημίτης γνώριζε, έστω απλά, ποιος ήταν Αρχηγός του ΓΕΝ τότε.
Είναι πάγια τακτική όταν μια ναυτική δύναμη επιχειρεί, να επιβαίνει σε ένα από τα Πλοία ένας Αξιωματικός, αρχαιότερος όλων, ο οποίος και ορίζεται ως Διοικητής της δυνάμεως. Σε όλως εξαιρετικές περιπτώσεις καθήκοντα Διοικητού αναλαμβάνει ο αρχαιότερος Κυβερνήτης. Στην προκειμένη περίπτωση όπου δεν είχαμε απλές επιχειρήσεις η άσκηση, αλλά είχαμε κρίση η οποία οδηγείτο σε πόλεμο, όπως θα δούμε στην συνέχεια, κανένας Διοικητής δεν τοποθετήθηκε με τον απόπλου των πλοίων αλλά ούτε εστάλλει στην συνέχεια στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι υπήρχε τρόπος πολλάκις δοκιμασμένος στο παρελθόν, αλλά αφέθηκε ο Κυβερνήτης της φρεγάτας ΝΑΥΑΡΙΝΟ να αναλάβει τις επιχειρήσεις και την ασφάλεια όχι μόνο του πλοίου του αλλά και όλης της εκεί ναυτικής δύναμης.
Ένας για όλα. Κάτι το οποίο τακτικά ήταν απαράδεκτο. Αυτό σαν μια μικρή ένδειξη της αντιμετώπισης της κατάστασης από την Στρατιωτική Ηγεσία. Διότι συνέβησαν και άλλα. Πολλά από τα οποία δεν μπορώ να περιλάβω για ευνόητους λόγους.
Στο ΓΕΕΘΑ υπάρχει το ΕΘΚΕΠΙΧ (Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων). Είναι ένας τεράστιος χώρος με τον απαραίτητο εξοπλισμό, προκειμένου να λαμβάνεται η εικόνα με διάφορα μέσα από όλη την επικράτεια σε πραγματικό χρόνο, έτσι ώστε η Ηγεσία να μπορεί να κατευθύνει τις επιχειρήσεις εκδίδοντας τις απαραίτητες διαταγές η να έρχεται σε επικοινωνία με τους κατά τόπους Διοικητές μονάδων και σχηματισμών. Όλο αυτό το κέντρο είναι στην ουσία ένας μηχανισμός άσκησης διοικήσεως, ο οποίος έχει στοιχίσει πανάκριβα στον ελληνικό λαό. Το προσωπικό το οποίο στελεχώνει το κέντρο είναι πολυάριθμο και από τα τρία Όπλα αλλά και από άλλες συναφείς υπηρεσίες του δημόσιου τομέα όταν απαιτείται, προΐσταται δε σε περίπτωση κρίσεως η πολέμου ο ΑΓΕΕΘΑ.
Δίπλα από το κέντρο υπάρχει η αίθουσα του ΚΥΣΕΑ (Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας) το οποίο βάσει της κείμενης νομοθεσίας συνέρχεται σε περίπτωση κρίσης η πολέμου και στην βασική του σύνθεση αποτελείται από τον Πρωθυπουργό, τον ΥΕΘΑ, τον ΥΠΕΞ, τον ΥΠΟΙΚ και τον ΑΓΕΕΘΑ. Πέραν των ευκολιών που διαθέτει για την παραμονή των μελών του, διαθέτει και όλες τις δυνατότητες επικοινωνίας με όλο τον κόσμο και μάλιστα με ύψιστα επίπεδα προστασίας του απορρήτου. Και αυτή η αίθουσα έχει στοιχίσει ανάλογα στον Ελληνικό λαό.
Ο λόγος υπάρξεως του ΚΥΣΕΑ μέσα στο ΕΘΚΕΠΙΧ είναι διότι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η λήψη ορισμένων σημαντικών μέτρων κλιμάκωσης η αποκλιμάκωσης της κατάστασης, άρα και η διεξαγωγή των επιχειρήσεων, είναι πολιτική αρμοδιότητα και θα πρέπει να συνεξετάζεται σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, όπως πχ το πώς διαμορφώνονται κατά την διάρκεια της κρίσης οι εξωτερικές σχέσεις της χώρας. Και επειδή τα πράγματα εξελίσσονται ραγδαία, με επίκεντρο πάντα την περιοχή των επιχειρήσεων, αντιλαμβάνεται και ο πλέον αδαής ότι η παρουσία των μελών του ΚΥΣΕΑ στον συγκεκριμένο χώρο είναι επιβεβλημένη.
Έτσι λοιπόν στην λογική της καμαρίλας και του ερασιτεχνισμού, ο Πρωθυπουργός συγκαλεί στις 30 προς 31 Ιανουαρίου λίγο μετά τα μεσάνυκτα το ΚΥΣΕΑ όχι στην αίθουσα του ΚΥΣΕΑ αλλά στο πρωθυπουργικό του γραφείο(!!!). Όμως ένα βασικό μέλος απουσιάζει. Πρόκειται για το ΥΠΕΞ κ. Πάγκαλο, ο οποίος στη κορύφωση της κρίσης και ενώ έχουν ληφθεί στα Ίμια σοβαρότατα πολεμικά μέτρα (αποδέσμευση κορυφαίων κανόνων εμπλοκής), που καθιστούν πλέον μια πολεμική εμπλοκή εξαιρετικά πιθανή, στον Έβρο κινούνται μονάδες σε πολεμική ετοιμότητα η δε κατάσταση εξελίσσεται ραγδαία, ο κύριος αυτός, «όλοι μαζί τα φάγαμε», αντί να είναι στο ΚΥΣΕΑ, η έστω στο υπουργείο του παρακολουθώντας τις εξελίξεις, στρογγυλοκάθεται και αμπελοφιλοσοφεί σε τηλεοπτική εκπομπή. Ειδοποιείται λοιπόν φεύγει από εκεί και πάει για την «σύσκεψη». Το κατά πόσο ήταν ενημερωμένος και σε θέση για να συσκεφθεί το αφήνω στην κρίση σας.
Χρόνια μετά για να θυμηθούμε το πιο πρόσφατο, την πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής, το «αρμόδιο» όργανο η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας η οποία έπρεπε, δεδομένων των καιρικών προγνώσεων που υπήρχαν, να βρίσκεται ήδη σε συνεδρίαση πριν από την πυρκαγιά, στον προβλεπόμενο προς τούτο χώρο, για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη κρίση, ουδέποτε συνεδρίασε και ο κάθε ένας «αρμόδιος» έκανε, αν έκανε, από εδώ και από εκεί, ότι νόμιζε καλύτερο.
Αποτέλεσμα: Εκατόμβη νεκρών. Σκηνές τριτοκοσμικές. Χώρια οι τραυματίες, χώρια η δυστυχία, χώρια η καταστροφή. Και αν περιμένετε οι κυρίως υπεύθυνοι να τιμωρηθούν είστε γελασμένοι. Διότι μια παραίτηση δεν είναι τιμωρία. Ούτε και μία υποτιμητική έστω, αντικατάσταση των ηγητόρων. Η τιμωρία επιβάλλεται από την Ελληνική Δικαιοσύνη και μόνο. Και έτσι έχει τελικά υπόσταση η ευθύνη η οποία ατυχώς στην χώρα μας έχει καταντήσει καραμέλα για τον πονόλαιμο.
Την ώρα λοιπόν όπου συσκέφτονται κλεισμένοι στο πρωθυπουργικό γραφείο, στα Ίμια παίζεται ένα άλλο δράμα, το οποίο θα έχει και μία τραγική κατάληξη. Και τούτο διότι τα κύρια χαρακτηριστικά τα οποία διέπουν τις κινήσεις της πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας, είναι η έλλειψη συντονισμού, η ασυνεννοησία και γενικά η έλλειψη σοβαρότητας. Ξαφνικά λοιπόν αποφασίζουν ότι επειδή η Δυτική Ίμια είναι αφύλακτη θα πρέπει να φυλαχθεί και αυτή. Οι τούρκοι όμως οι οποίοι έχουν και την πρωτοβουλία των κινήσεων, το έχουν σκεφτεί έγκαιρα, και ήδη έχουν αποβιβάσει στρατιωτική δύναμη 10 περίπου ανδρών εκεί.
Αυτό όμως εδώ στην Ελληνική πλευρά άλλοι το γνωρίζουν και άλλοι δεν το γνωρίζουν. Εν τω μεταξύ και εν αγνοία της πολιτικής ηγεσίας και θα εξηγήσω πιο κάτω τι εννοώ, αποδεσμεύεται ένα κορυφαίο μέτρο πολεμικής ετοιμότητας. Δίδεται διαταγή να στοχοποιηθούν τα εχθρικά πλοία, το επόμενο στάδιο είναι έναρξη πυρών. Παράλληλα δίδεται εντολή να καταρριφθεί οποιοδήποτε ελικόπτερο θα προσπαθήσει να αποβιβάσει τούρκους στα Ίμια!!. Κάτι όμως το οποίο έχει ήδη γίνει! Μια ενέργεια η οποία αν εκτελείτο θα προκαλούσε πολεμική πλέον εμπλοκή. Και προσωπικά αμφιβάλλω αν αυτή η εντολή ήταν σε γνώση της Πολιτικής Ηγεσίας η οποία έψαχνε εναγωνίως τον τρόπο για την εκτόνωση.
Έτσι στις 03.16 τα ξημερώματα της 31ης δίδεται εντολή από το ΕΘΚΕΠΙΧ στην κανονιοφόρο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ του Π.Ν να αποβιβάσει στην Δυτική Ίμια την δύναμη ΟΥΚ (περί τους 10 άνδρες) την οποία φέρει. Δεν γνωρίζουν ακόμα στο ΕΘΚΕΠΙΧ για το τι γίνεται εκεί πάνω. Η δύναμη επιβιβάζεται σε φουσκωτή λέμβο προκειμένου να αποπλεύσει με κατεύθυνση την Δυτική Ίμια. Όμως διαπιστώνεται πρόβλημα με τις μπαταρίες των φορητών της ασυρμάτων και έτσι η ομάδα καθυστερεί προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα. Αυτό το όχι και τόσο κολακευτικό γεγονός όμως, σώζει και την κατάσταση αλλά και τις ζωές αρκετών αν όχι όλων, από την δύναμη αυτή.
Ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα. Το προσωπικό της πρεσβείας κατά τα φαινόμενα τελεί εν υπνώσει. Ο εκπρόσωπος τύπου της Πρεσβείας κ. Σταθόπουλος όμως δεν έχει ύπνο και ξαγρυπνά παρακολουθώντας ένα πρόγραμμα στην τηλεόραση. Ξαφνικά κατά τις 01.30, πάντα της 31ης και χωρίς να διακοπεί το πρόγραμμα, ένα μήνυμα περνά από το κάτω μέρος της οθόνης : «Στρατιώτες μας αποβιβάσθηκαν στο Καρντάκ». Αφού διασταυρώνει το γεγονός ειδοποιεί τον Έλληνα Πρέσβη και στην συνέχεια τον Υπουργό Τύπου Δ. Ρέππα στην Ελλάδα, στον οποίο μεταφέρει και την σχετική από την τηλεόραση δήλωση του αρμόδιου Υπουργού Ν. Μπαϊκάλ, η οποία στο μεταξύ είχε γίνει. Ο κ. Ρέππας την μεταφέρει αμέσως στους συσκεπτόμενους στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Την πληροφορία οι συσκεπτόμενοι δεν την θεωρούν σοβαρή και έτσι μένει εκεί. Το ΕΘΚΕΠΙΧ στην άλλη άκρη της Αθήνας δεν το ενημερώνουν.
Η ΚΥΠ τώρα (Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών, η σημερινή ΕΥΠ) γνωρίζει τα της απόβασης των τούρκων στην Δυτική Ίμια. Διοικητής της ΚΥΠ είναι ο Ναύαρχος ε.α Λ. Βασιλικόπουλος ό οποίος έχει ανέλθει και εκείνος τα σκαλοπάτια της Ιεραρχίας με την «συνδρομή» του ΠΑΣΟΚ. Ο Λ. Βασιλικόπουλος κατέχει όπως είναι ευνόητο, ειδικά μάλιστα για την περίοδο εκείνη της κρίσης, μία ζωτική θέση. Με σημαντικές πληροφορίες λοιπόν πηγαίνει και αυτός στο Πρωθυπουργικό γραφείο για να ενημερώσει τους συσκεπτόμενους. Παραμένει όμως στον προθάλαμο αδρανής. Ο κ. Σημίτης αρνείται να τον δεχθεί και όταν σε κάποιο διάλειμμα μπαίνει μέσα με δική του πρωτοβουλία ο κ. Πρωθυπουργός τον παραπέμπει να πάει να βρει τον κ. Μαντέλη (;;!!). Ξέρετε αυτόν με τον οποίο «ασχολήθηκε» η Ελληνική Δικαιοσύνη διότι είχε μια ιδιαίτερη αδυναμία στα ταμεία.
Η πληροφορία αυτή με αρκετή καθυστέρηση μεταφέρεται από την ΚΥΠ στο ΕΘΚΕΠΙΧ. Αναζητείται ο ΑΓΕΕΘΑ ο οποίος και δεν ανευρίσκεται διότι αντί να είναι στο ΕΘΚΕΠΙΧ βρίσκεται περί το πρωθυπουργικό γραφείο. Τα κινητά τηλέφωνα τότε, σε υψηλό επίπεδο, δεν είχαν μπει στο παιχνίδι ακόμα λόγω διασφάλισης απορρήτου.
Κάποια στιγμή αρχίζουν όλοι πλέον να συνειδητοποιούν τι ακριβώς μπορεί να συμβαίνει και έτσι ενώ η δύναμη ΟΥΚ αναζητά τις εφεδρικές μπαταρίες, στις 03.30 περίπου της 31ης Ιανουαρίου αποφασίζεται να ανασταλεί η αποβίβαση των Ελλήνων στην Δ. Ίμια μέχρις ότου διασταυρωθούν οι πληροφορίες. Ο κ. Πρωθυπουργός, από το γραφείο του, δεν πείθεται από τις πολλαπλές επίσημες πηγές της χώρας, ότι στην Δ. Ίμια έχουν πατήσει πόδι τούρκοι. Είναι επίσης πιθανόν να έχει αντιληφθεί την σοβαρότητα του γεγονότος αυτού και να μην μπορεί να πιστέψει ότι αφέθηκε από την στρατιωτική Ηγεσία να συμβεί κάτι τέτοιο.
Εν τω μεταξύ στην όλη υπόθεση, η οποία πλέον βαίνει ανεξέλεγκτη και κλιμακούμενη μπαίνουν οι Αμερικανοί οι οποίοι και αρχίζουν διεργασίες για την εκτόνωση της κρίσης. Ήδη με την ενέργεια της Τουρκίας να αποβιβάσει άνδρες στην Δ.Ιμια έχει δημιουργηθεί ισοδύναμο τετελεσμένο. Η πρόταση η οποία τελικά κυριαρχεί είναι: να αποσυρθεί η Ελληνική Σημαία και το Ελληνικό άγημα από την Α. Ίμια και ταυτόχρονα να αποσυρθεί και το τουρκικό από την Δυτική.
Η νύκτα εκείνη ήταν κατασκότεινη. Δυνατός αέρας με βροχή μαστίζει ανθρώπους και μηχανές. Η θάλασσα θυμωμένη με τον αέρα ξεσπά πάνω στους βράχους και στα πλοία. Εν μέσω αλληλοαναιρούμενων διαταγών διατάσσεται ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ να προσεγγίσει την βραχονησίδα για να επαληθεύσει τις πληροφορίες με την βοήθεια του προβολέα. Η κακή όμως ορατότητα λόγω της βροχής αλλά και το γεγονός ότι οι τούρκοι καλύπτονται, δεν επιτρέπουν στο πλοίο να διαπιστώσει την ύπαρξη τους εκεί. Έτσι δίδεται η μοιραία εντολή από το ΕΘΚΕΠΙΧ προς την φρεγάτα ΝΑΥΑΡΙΝΟ, να απονειώσει το ελικόπτερο της προκειμένου να ελεγχθεί αν υπάρχει τουρκική δύναμη πάνω στην Δ. Ίμια.
Σύμφωνα με τις διατάξεις ασφαλείας που ισχύουν σε όλο το ΝΑΤΟ για το συγκεκριμένο ελικόπτερο (Ε/Π) οι ενδείξεις των καιρικών συνθηκών, όπως καταγράφονται από τα αντίστοιχα όργανα του πλοίου, καθιστούν την πτήση του ελικοπτέρου απαγορευτική. Αυτό το γνωρίζουν και στο πλοίο αλλά και στο ΕΘΚΕΠΙΧ. Η πίεση από την Ηγεσία προς τον Κυβερνήτη του Πλοίου είναι ασφυκτική. Το πλοίο διαθέτει δύο πληρώματα για το Ε/Π.
Ο Κυβερνήτης του Πλοίου καλεί το πλήρωμα το οποίο έχει σειρά για να πετάξει αλλά ο Κυβερνήτης του Ε/Π, ο οποίος είναι Αξιωματικός ειδικής μονιμότητος , προερχόμενος από απευθείας κατάταξη στο Π.Ν αρνείται. Και έχει το απόλυτο δικαίωμα να το κάνει. Σύμφωνα με τα ισχύοντα είναι απολύτως καλυμμένος. Η θέση του Κυβερνήτου του Πλοίου, ο οποίος είναι παράλληλα και Διοικητής της Ν. Δύναμης στην περιοχή των επιχειρήσεων, είναι εξαιρετικά δυσχερής. Γνωρίζει ότι αυτό που του ζητείται είναι εκτός των κανονισμών και εξαιρετικά επικίνδυνο. Μόνο με εθελοντική συμμετοχή μπορεί να εκτελεσθεί η επιχείρηση.
Οι πιέσεις από το ΕΘΚΕΠΙΧ, όπου κάνουν κοινώς την πάπια περί αυτού, εντείνονται. Πληροφορείται ότι την διασταύρωση των πληροφοριών έχει ζητήσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Καλεί το δεύτερο πλήρωμα. Αποτελείται από μόνιμα στελέχη του Π.Ν. Δύο Αξιωματικοί απόφοιτοι της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και ένας Αρχικελευστής. Ο Κυβερνήτης του Ε/Π, του δευτέρου πληρώματος, γνωρίζει πολύ καλά τι του ζητούν να κάνει. Να παίξει την ζωή του κορώνα γράμματα. Αποδέχεται τελικά την έκκληση του Κυβερνήτου του Πλοίου και μαζί του συμφωνούν και τα άλλα δύο μέλη του πληρώματος.
Έτσι στις 04.15 περίπου, μία τραγική ώρα μετά αφ’ότου είχε δοθεί η εντολή από το ΕΘΚΕΠΙΧ (η ετοιμότητα του Ε/Π ήταν άμεση), το Ε/Π ΑΒ 212 Π.Ν 21 με Κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Χ. Καραθανάση, Συγκυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Π. Βλαχάκο και Χειριστή συσκευών τον Αρχικελευστή Ε. Γιαλοψό, απονειώνεται από την φρεγάτα ΝΑΥΑΡΙΝΟ με κατεύθυνση την Δ. Ίμια. Το Ε/Π πετά σε ένα ύψος περί τα 40 μέτρα. Η βροχή του περιορίζει την ορατότητα ενώ ο ισχυρός άνεμος καταπονεί και το πλήρωμα αλλά και το υλικό. Λόγω του εξαιρετικά χαμηλού ύψους στο οποίο πετά, τα περιθώρια αντίδρασης του πληρώματος σε περίπτωση βλάβης λόγω και της καταπόνησης του είναι ελάχιστα έως μηδενικά.
Προσεγγίζει την Δ. Ίμια και χαμηλώνει προκειμένου να ελέγξει το έδαφος. Διατάσσεται να ανάψει τον προβολέα και να φωτίσει την βραχονησίδα, προκειμένου να διευκολυνθούν και τα ευρισκόμενα στην περιοχή Πλοία του Στόλου να ελέγξουν και αυτά την Δ. Ίμια. Η ενέργεια αυτή όμως, της αφής του προβολέα, σε περίπτωση κρίσης η και πολέμου συνιστά εχθρική απειλή και κατά συνέπεια δίνει το δικαίωμα στον αντίπαλο να αμυνθεί. Και ο μοναδικός τρόπος είναι να κτυπήσει με πυρά το Ε/Π.
Το ΑΒ 212 όμως δεν είναι μαχητικό ελικόπτερο. Δεν έχει δηλαδή όπλα για να αμυνθεί ούτε και φέρει στοιχειώδη έστω θωράκιση. Είναι ένα Ε/Π εντοπισμού και καταστροφής υποβρυχίων. Μία και μόνη καίρια βολή από ένα πιστόλι μπορεί να το καταρρίψει. Και αυτό φυσικά το γνωρίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι εκείνο το βράδυ, τουλάχιστον οι στρατιωτικοί. Από την άλλη πλευρά όταν φωτίζεις με τον προβολέα μέσα στην βροχή, το φώς αντανακλάται στις σταγόνες τις βροχής και γυρίζει πίσω. Και σε τυφλώνει. Οπότε όχι μόνο δεν μπορείς να κάνεις αναγνώριση αλλά κινδυνεύεις να πάθεις και απώλεια προσανατολισμού (vertigo ).
Ελάτε τώρα νοητά στην θέση αυτού του ανθρώπου, ο οποίος χειρίζεται στον αέρα αυτό το ευάλωτο μηχάνημα, κάτω από αυτές τις απαγορευτικές καιρικές συνθήκες, σε περίοδο κρίσης η οποία έχει κορυφωθεί. Περνά πάνω από την νησίδα την πρώτη φορά αλλά ο εντοπισμός είναι αδύνατος λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Τον διατάσουν να πάει και να ξαναπάει. Συνολικά τέσσερεις φορές. Όλο και χαμηλότερα.
Οι τούρκοι τελικά εντοπίζονται. Όλες οι πηγές επαληθεύονται. Μετά από 30 λεπτά πτήσης μέσα στην κόλαση δίδεται η εντολή να επιστρέψει στο πλοίο. Όμως το μηχάνημα δεν αντέχει πλέον. Υπερέβη τα όρια του. Έτσι στις 05.05 εκπέμπει σήμα βλάβης και χάνεται από το ραντάρ της φρεγάτας ΝΑΥΑΡΙΝΟ η οποία και το παρακολουθεί. Και μαζί με αυτό χάνεται και η ψυχή του. Τα τρία μέλη του πληρώματος του. Πού αφήνουν πίσω τους μια ζωή γεμάτη υποσχέσεις, γονείς, γυναίκες και παιδιά. Χάνονται στην λήθη του χρόνου.
Πέφτουν όχι στον βωμό της πατρίδας αλλά στον βωμό της ανευθυνότητας, της προχειρότητας και του ερασιτεχνισμού. Πίστευαν και εκείνοι αλλά και όλοι όσοι ήταν στην πρώτη γραμμή εκείνη την βραδιά ότι είχε έρθει η ώρα τους να πέσουν για την πατρίδα. Πίστευαν ότι οδηγούνται από μία άξια των περιστάσεων πολιτικοστρατιωτική ηγεσία. Ήσαν βλέπετε σχεδόν όλοι τους εκεί τότε χαμηλόβαθμοι. Δεν είχαν ανέβει ακόμα τα σκαλιά της ιεραρχίας, για να δουν ότι εκεί στο «ρετιρέ» τα πράγματα τα αντιλαμβάνονται αλλιώς. Ότι η ευσυνειδησία αποτελεί πολυτέλεια και ότι το προσωπικό συμφέρον κυριαρχεί. Διότι τελικά αυτή η χώρα η οποία εξακολουθεί να αναπνέει χάρις σε ένα μικρό κομμάτι των Ελλήνων, οι οποίοι αγωνίζονται γι αυτήν, ανεξάρτητα από το πού και πώς δραστηριοποιούνται, δεν έχει την πολυτέλεια να χάνει τέτοιους Έλληνες.
Και τότε λοιπόν για να ξαναγυρίσουμε στην τραγική εκείνη νύκτα συμβαίνει το απίθανο. Ενώ τα Ελληνικά Πλοία στην περιοχή έχουν στοχοποιήσει, έτοιμα για βολή, τα τουρκικά και το ανάποδο και μάλιστα βρίσκονται και σε πλεονεκτική έναντι των τούρκων θέση, ενώ τα μέτρα εμπλοκής είναι σε ισχύ, ενώ η κατάσταση δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα (διότι εκτός των άλλων ο κ. Πρωθυπουργός περίμενε την επαλήθευση), ενώ όλα τελικά είναι πιθανά, διατάσσονται Πλοία να εγκαταλείψουν την θέση τους και την αποστολή τους και να αρχίσουν έρευνα και διάσωση για τον τυχόν εντοπισμό του πληρώματος του Ε/Π.
Παρατάμε δηλαδή το δάσος για να ασχοληθούμε με το δέντρο. Και μάλιστα όταν η πιθανότητα, όχι ανεύρεσης επιζώντων αλλά απλά και μόνο εντοπισμού των σωρών των, είναι έως μηδενική με τις υπάρχουσες καιρικές συνθήκες.
Διότι σε μία ένταση η οποία έχει μάλιστα κορυφωθεί, είναι γνωστό και κατανοητό ότι ενδέχεται να υπάρξουν απώλειες. Αυτό όμως το οποίο προέχει είναι η επιτυχία της αποστολής και η επιβίωση των εμπλεκομένων προς χάριν της αποστολής. Η οποία και υποτίθεται ότι είναι και η εθνική προτεραιότητα. Με άλλα λόγια τα Πλοία αυτά τότε όχι μόνο έχασαν το τακτικό πλεονέκτημα έναντι του εχθρού αλλά ευρέθεισαν και εξαιρετικά ευάλωτα στην διάθεση του.
Προς το ξημέρωμα, σύμφωνα με τα γνωστά, τελικά οι μεσολαβητικές ενέργειες του Αμερικανού Προέδρου Μ.Κλίντον και του Αμερικανού ΥΠΕΞ Ρ. Χόλμπρουκ αποδίδουν καρπούς, προς μεγάλη ανακούφιση των εδώ κυβερνώντων, και έτσι στις 7 το πρωί της 31ης Ιανουαρίου δίδονται οι σχετικές εντολές, οπότε και οι δύο χώρες αποσύρουν τις στρατιωτικές δυνάμεις τους από τις δύο βραχονησίδες. Η Ελληνική δύναμη μάλιστα πριν αποχωρίσει από το μέχρι τότε Ελληνικό έδαφος, το κερδισμένο με το αίμα των αθώων ηρώων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που αγωνίστηκαν στα μέτωπα της Αλβανίας, της Αφρικής , της Ιταλίας , στην θάλασσα και τον αέρα , των επονομαζόμενων και στρατιωτών του Γκλύξμπουργκ από τα «επετειακά» προγράμματα της κρατικής τηλεόρασης της εποχής εκείνης του εκσυγχρονισμού, υποστέλλει και την Ελληνική Σημαία.
Ο ΑΓΕΕΘΑ, σύμφωνα με εκείνα τα οποία είδαν το φώς της δημοσιότητας , αντιδρά στην υποστολή της Σημαίας, εξακολουθώντας από ότι φαίνεται να μην έχει αντιληφθεί ακόμη περί τίνος πρόκειται η προσπαθώντας να κρατήσει έστω τα προσχήματα. Και τότε ο «όλοι μαζί τα φάγαμε» εκφράζει την νοοτροπία των συνεργατών του. Όλων εκείνων πολιτικών και στρατιωτικών οποίοι ήταν έτοιμοι να στείλουν, όπως και στείλανε, στον θάνατο Έλληνες, μέσα όμως από την θαλπωρή της καμαρίλας αλλά και της προσωπικής ασφάλειας που τους προσφέρει το κατεστημένο το οποίο έχουν οικοδομήσει. «Θα πούμε αρχηγέ ότι ο αέρας πήρε την ελληνική σημαία και την χάσαμε.»
Έκτοτε και μέχρι το 2000 ο μόνος ο οποίος πάταγε πόδι στην «Ελληνική ‘Ίμια» ήταν ο Βεζυρόπουλος. Ο βοσκός. Αλλά δεν πήγαινε έτσι απλά. Όχι. Ο Βεζυρόπουλος έπρεπε να πριν ξεκινήσει να περάσει πρώτα από το Λιμεναρχείο Καλύμνου. Το Λιμεναρχείο Καλύμνου επικοινωνούσε με την Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου, η οποία με την σειρά της επικοινωνούσε με το ΓΕΝ προκειμένου να του δοθεί η άδεια. Και η άδεια εδίδετο μόνο όταν εξασφαλίζετο ότι στην περιοχή δεν υπήρχαν τούρκοι, οπότε και εκείνος πήγαινε εκεί, κοινώς στα μουλωχτά. Δηλαδή ένας ολόκληρος μηχανισμός απασχολείτο για το αν ένας βοσκός θα πήγαινε να ταΐσει τα πρόβατα του πάνω σε «Ελληνικό έδαφος». Σήμερα απαγορεύεται όχι μόνο η αποβίβαση του οιονδήποτε Έλληνα στα Ίμια αλλά και αυτή ακόμα η προσέγγιση σε αυτά.
Ο ΑΓΕΕΘΑ τότε αλλά και σήμερα, όπως και ο κάθε Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων στην Ελλάδα αλλά και στον δυτικό κόσμο, στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον, είναι μαθημένος / εκπαιδευμένος να διαχειρίζεται μια κρίση, μια εμπλοκή η ένα πόλεμο, μέσα σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχουν όλα τα εργαλεία εκείνα αλλά και το εκπαιδευμένο προσωπικό που είναι απολύτως απαραίτητα προκειμένου να ανταποκριθεί στην αποστολή του.
Εκεί σε αυτόν τον χώρο υπάρχει και το ανώτερο και το ανώτατο προσωπικό εκείνο, το οποίο έχει τις ειδικές γνώσεις, τις οποίες ένας ΑΓΕΕΘΑ δεν είναι δυνατόν εκ των πραγμάτων να κατέχει. Και στην άποψη αυτών θα απαιτηθεί να ανατρέξει προτού απαντήσει σε κάποια καίρια ερώτηση του ΚΥΣΕΑ η διατάξει να αναληφθεί κάποια σχετική ενέργεια.
Και επειδή τα πράγματα στην ζωή μερικές φορές είναι περισσότερο απλά από ότι φαίνονται, πάρτε για παράδειγμα ένα χειρούργο. Άριστο στην τέχνη του. Έχετε ανάγκη να χειρουργηθείτε. Είναι δυνατόν να σας φανεί χρήσιμος ο ιατρός αυτός στο σαλόνι του σπιτιού σας; Η καλείτε έναν υδραυλικό για να αποκαταστήσει μία βλάβη στο σπίτι σας. Τι περιμένετε να κάνει ο άνθρωπος αυτός χωρίς τα εργαλεία του;
Εδώ όμως υπήρχε και άλλος ένας παράγοντας σοβαρότατος. Ο ΑΓΕΕΘΑ δεν ήταν μόνο σύμβουλος του Πρωθυπουργού, αλλά προΐστατο του ΕΘΚΕΠΙΧ, του οργάνου εκείνου μέσω του οποίου ασκούσε την διοίκηση ενός τεράστιου μηχανισμού, αυτού των Ενόπλων Δυνάμεων, ο οποίος εκείνη την χρονική περίοδο ευρίσκετο σε πολεμική κινητοποίηση. ‘Όταν λοιπόν ο Πρωθυπουργός της χώρας απομακρύνει τον ΑΓΕΕΘΑ, κατά παράβαση των κανονισμών πού ισχύουν, από το φυσικό του περιβάλλον, διότι έτσι τον βολεύει, διαπράττει ένα κολοσσιαίο ανεπίτρεπτο σφάλμα προκαλώντας ανεπανόρθωτη βλάβη στην χώρα.
Διότι και σωστή ενημέρωση δεν μπορεί να έχει αλλά και τις Ένοπλες Δυνάμεις αφήνει ουσιαστικά ακέφαλες. Διότι εδώ δεν μπορεί να ισχύσει το «επιστρέφω σε λίγο» η με άλλα λόγια «ανέλαβε εσύ για λίγο Υπαρχηγέ πετάγομαι μέχρι το πρωθυπουργικό γραφείο». Η έννοια αντικαταστάτου δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση δεν υφίσταται. Ειδικά δε με τον συγκεκριμένο τότε ΑΓΕΕΘΑ. Αυτό φαίνεται ότι τον κ. Σημίτη η δεν τον απασχολούσε η δεν γνώριζε τι έπρεπε να γίνει η ενδεχομένως να αισθανόταν άβολα αν έμπαινε μέσα στην «γιάφκα» των στρατιωτικών.
Διότι τότε σε πολλά από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ υπήρχε βαθειά ριζωμένο ένα ιδεολογικό κλίμα δυσπιστίας και εμπάθειας προς τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Και τούτο εξ’αιτίας του εμφυλίου αλλά και της δικτατορίας του 1967. Είναι επίσης πιθανόν ο κ. Σιμήτης να μην έμεινε ικανοποιημένος από τις απαντήσεις τις οποίες έπαιρνε από τον ΑΓΕΕΘΑ, όσον αγορά την στρατιωτική αντιμετώπιση της κρίσης, για τους λόγους οι όποιοι ήδη αναφέρθηκαν. Ίσως επηρέασε την κρίση του και το γεγονός ότι και ο ΑΓΕΕΘΑ αλλά και ο Διοικητής της ΚΥΠ, τα δύο αυτά βασικά στελέχη, ήταν παπανδρεικοί. Ίσως επίσης οι γνώσεις αλλά και η ανύπαρκτη εμπειρία του, όσον αφορά την αντιμετώπιση της κρίσης, σε συνδυασμό με τον αυταρχικό του χαρακτήρα να τον οδήγησαν σε καθεστώς ψυχολογικής ανασφάλειας.
Σε κάθε περίπτωση πάντως όλη αυτή η αρρωστημένη κατάσταση είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία από την Τουρκία ενός ισοδύναμου τετελεσμένου, με βάση το οποίο ελήφθη και η συμφωνία για την εκτόνωση της κρίσης εις βάρος της χώρας μας. Προκάλεσε την εθνική μας ταπείνωση, τον άδικο θάνατο στον οποίο οδηγήθηκαν τρείς Έλληνες στρατιωτικοί αλλά και το κλίμα δυσπιστίας πλέον που διαμορφώθηκε στα στελέχη των Ένοπλων Δυνάμεων για την πολιτικοστρατιωτική ηγεσία.
Και είναι χαρακτηριστικό της οικτρής ψυχολογικής κατάστασης και της δεινής θέσης στην οποία βρέθηκε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας και μαζί του φυσικά και όλη η χώρα, εξαιτίας άθλιων και καιροσκοπικών χειρισμών στα εξωτερικά θέματα και την Εθνική Άμυνα γενικότερα, όχι μόνο κατά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο αλλά επί σειρά ετών, όταν από το πλέον επίσημο βήμα, αυτό της Βουλής και ενώπιον όλου του Ελληνικού Λαού και όχι μόνο, ευχαρίστησε την Αμερική (!!!) για τον πυροσβεστικό της ρόλο στην εκτόνωση της κρίσης. Με άλλα λόγια διότι έσωσε την χώρα από τα χειρότερα. Διότι άσχετα με το αν μια τέτοια ενέργεια του οιουδήποτε Πρωθυπουργού τιμά η όχι την χώρα που προίσταται, «αναγκάσθηκε» τότε να ευχαριστήσει μια άλλη χώρα, την οποία επί σειρά ετών οι ιδεολόγοι του κόμματος του, «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» κλπ, συστηματικά λοιδορούσαν στην συνείδηση του Ελληνικού Λαού, επί δικαίων και αδίκων και την οποία είχαν καταστήσει το κόκκινο πανί στην συνείδηση του Λαού.
Άλλα κάποιοι εδώ στην Ελλάδα έπρεπε να πληρώσουν. Διότι η κατάντια τους έβλεπε πλέον το φώς της δημοσιότητας. Και τι σκέφθηκαν; Να ρίξουν την ευθύνη για την δική τους παράλειψη, στο να αποβιβάσουν δηλαδή στρατιωτική δύναμη έγκαιρα στην Δ. Ίμια προκειμένου να αποφευχθεί το ανεπιθύμητο ισοδύναμο τετελεσμένο, στους Κυβερνήτες των Πολεμικών Πλοίων τα οποία επιχειρούσαν στην περιοχή των Ιμίων κατά την κρίση. Και το ερώτημα που βρήκαν για να επισύρουν κυρώσεις ήταν, γιατί δεν εντόπισαν την τουρκική δύναμη όταν αποβιβάζονταν πάνω στον βράχο.
Μέσα δηλαδή στην κατασκότεινη νύκτα με κακές καιρικές συνθήκες , γιατί δεν αντελήφθησαν ένα κατάμαυρο μικρό φουσκωτό με δέκα κατάμαυρα ντυμένους άνδρες οι οποίοι κινούνταν μέσα στην φουρτουνιασμένη θάλασσα. Γιατί δεν είδαν τον ψύλλο μέσα στα άχυρα. Που ακόμα και σήμερα δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς αυτοί αποβιβάσθηκαν εκεί. Και πιθανότατα η ενέργεια αυτή να προήλθε από πρόταση του ΑΓΕΕΘΑ.
Έτσι λοιπόν έγινε το πρωτοφανές. Τα πλοία αυτά αφού αποχώρησαν από την περιοχή των Ιμίων, όπως προβλεπόταν από την συμφωνία για την εκτόνωση της κρίσης, δεν επανέπλευσαν στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας, άλλα μέχρις ότου να ομαλοποιηθεί η κατάσταση παρέμειναν κοντά στην περιοχή η κατέπλευσαν σε κοντινούς λιμένες. Στήθηκε λοιπόν μία ολόκληρη αεροπορική επιχείρηση κατά την οποία αντικαταστάθηκαν οι Κυβερνήτες από άλλους ομοιόβαθμους τους και εκείνοι συγκεντρώθηκαν στο ΥΕΘΑ όπου συναντήθηκαν με τον Αρσένη παρουσία φυσικά του ΑΓΕΕΘΑ.
Φαίνεται όμως ότι ο Αρσένης, ο οποίος μόνο ανόητος δεν ήταν, δεν αποδέχθηκε τελικά την αχαρακτήριστη αυτή πρόταση της αναζήτησης εξιλαστήριων θυμάτων ανάμεσα στους Αξιωματικούς των Π. Πλοίων και η όλη συνάντηση περιστράφηκε, σε καλό κλίμα, γύρω από το ενδιαφέρον του Υπουργού για την εικόνα που σχημάτισαν οι Κυβερνήτες στην περιοχή των επιχειρήσεων. Από μία ερώτηση όμως η οποία τέθηκε τότε στο τραπέζι φάνηκε, προς οδυνηρή έκπληξη των Κυβερνητών, ότι ο ΥΕΘΑ μεταξύ των άλλων, αγνοούσε τι ήταν το κορυφαίο πολεμικό μέτρο της στοχοποίησης του εχθρού, το οποίο είχε αποδεσμευθεί με έγκριση του ιδίου κατά τα προβλεπόμενα και τι συνέπειες θα μπορούσε αυτό να έχει.
Το ζήτημα με την αναζήτηση ευθυνών έληξε εκεί, η κίνηση όμως αυτή και ειδικά με τον τρόπο που έγινε, είχε πολύ άσχημο αντίκτυπο τότε σε όλους τους Μαχίμους και Μηχανικούς Αξιωματικούς του Π.Ν. οι όποιοι στελεχώνουν τα Πολεμικά Πλοία. Από την άλλη πλευρά ενώ η ηγεσία κράτησε τα Πλοία κοντά στην περιοχή των Ιμίων για πάν ενδεχόμενο, τα άφησε ουσιαστικά για πολλές ώρες χωρίς Κυβερνήτη.
Και επειδή το ζητούμενο εδώ είναι η κατάδειξη της νοοτροπίας των ηγητόρων, η ιστορία αυτή της αναζήτησης των εξιλαστήριων θυμάτων είχε ξανασυμβεί με την κρίση/φιάσκο του 1987. Θα θυμάστε το περίφημο «βυθίσατε το ΧΟΡΑ» του 1976, το οποίο επανελήφθη και το 1987. Τότε λοιπόν στην πρεμούρα τους να βρουν εξιλαστήρια θύματα κατηγόρησαν πολλούς χαμηλόβαθμους Αξιωματικούς για διάφορα «αδικήματα». Αθλιότητες. Επιεικώς. Επαναλαμβανόμενες. Το ίδιο θα συμβεί και για το Μάτι. Θα την πληρώσουν, αν την πληρώσουν, οι μικροί. Μακάρι να βγω ψεύτης.
Ατυχώς όμως τελικά κυρίες και κύριοι, η χώρα αυτή δεν απειλείται μόνο από φυσικές καταστροφές, όπως άλλωστε και οι υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Απειλείται και από τα γειτονικά της κράτη στο σύνολο τους. Και οι εν λόγω κρίσεις είναι προϊόντα αυτών των απειλών. Και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τα όργανα τα οποία προς των σκοπό αυτό έχει θεσπίσει η πολιτεία, έτσι ώστε να περιορίζονται η και να αποφεύγονται οι όποιες απώλειες. Στα οποία όργανα μετέχουν στελέχη της πολιτείας αρμόδια λόγω θέσεως κατά περίπτωση. Λόγω της θέσεως όμως που κατέχουν και όχι πάντα λόγω των γνώσεων και των ικανοτήτων που θα πρέπει να διαθέτουν.
Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα το πρόβλημα με την διαχείριση των κρίσεων δεν είναι μόνο θέμα καταλληλότητας στελεχών αλλά και θέμα νοοτροπίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Έτσι δεδομένης της Ελληνικής πραγματικότητας το πρόβλημα αυτό καθίσταται δυσεπίλυτο. Και αυτό οι κυβερνώντες όλων των πολιτικών παρατάξεων το γνωρίζουν. Όπως επίσης γνωρίζουν ότι για να επιλυθεί το πρόβλημα αυτό της νοοτροπίας απαιτούνται χρονοβόρες διαδικασίες , πολιτικό κόστος αρχικά αλλά και σύμπνοια μεταξύ των κομμάτων. Πράγματα αδιανόητα για τα Ελληνικά δεδομένα. Έτσι λοιπόν το βάρος το όποιο λείπει από την διαχείριση της κρίσης, πέφτει στην διαχείριση των εντυπώσεων που προκλήθηκαν στην κοινή γνώμη από την κρίση αυτή. Δηλαδή στην διαχείριση τελικά του πολιτικού κόστους που προκάλεσε η κρίση. Συμπερασματικά λοιπόν το ότι θα ξανασυμβεί τραγωδία όπως αυτή στο Μάτι Αττικής, η νέα εθνική ταπείνωση θα πρέπει να το γνωρίζουμε με βεβαιότητα από τώρα. Αυτό το οποίο δεν μπορούμε να γνωρίζουμε είναι το πότε αυτά θα ξανασυμβούν.
Αρχιπλοίαρχος Ν.Γουργουρής ΠΝ εα