….πολλά κατευθυνόμενα βλήματα και …. πολλά ‘κατευθυνόμενα’ θέματα.
ΜΕΚΟ 200HN, Phalanx, RAM και SeaRAM
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών MEKO 200HN υποτίθεται προχωρά με υψηλή προτεραιότητα και άρα βρίσκεται στην τελική ευθεία προς συμβασιοποίηση, θεωρητικά πάντα βέβαια.
Θέλοντας το καλύτερο αποτέλεσμα για τα χρήματα που θα επενδύσουμε στην αναβάθμιση αυτή, είναι λογικό για ζητάμε και την αναβάθμιση κάποιων οπλικών συστημάτων που διαθέτουν οι φρεγάτες μας.
Εκτός λοιπόν από ότι γίνει με τα μηχανολογικά, ηλεκτρονικά και τους αισθητήρες με τους γνωστούς Γερμανο-Ολλανδικούς κολοσσούς, έχει γραφεί ότι το ΠΝ:
1. θέλει να αναθέσει απευθείας στην BAΕ Systems την αναβάθμιση του πυροβόλου των 5 ιντσών και
2. εξετάζει τι θα κάνει με τα συστήματα εγγύς άμυνας, Mk-15 CIWS δηλαδή τα πολύ γνωστά μας Phalanx.
Και κάποιοι γνωστοί στην πιάτσα των ΜΜΕ προτείνουν να σκεφτούμε έξω από τα συνηθισμένα όρια και να προχωρήσουμε στην πλήρη αντικατάσταση των Phalanx, των φρεγατών ΜΕΚΟ, με εκτοξευτές RAM. Με απλά λόγια, προτρέπουν να τα ξηλώσουμε δηλαδή τελείως και στην θέση τους να τοποθετήσουμε αντίστοιχα, εκτοξευτές RIM-116 Rolling Airframe Missile (RAM) (δύο ανά φρεγάτα, με 42 πυραύλους έτοιμους προς χρήση ανά πάσα στιγμή).
USN
Ο σχεδιασμός των νεότερων πολεμικών πλοίων, έδειξε ξεκάθαρα ότι οι αρμόδιοι του USN δεν πιστεύουν ότι το Phalanx επαρκεί ως το μόνο αμυντικό στρώμα ζώνης κοντινής απόστασης CIWS, καθώς πολλά πλοία που μπορούν να μεταφέρουν Phalanx φέρουν επίσης και RAM. Το Phalanx όμως θα είναι ακόμα σε υπηρεσία για αρκετό καιρό καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές περιπτώσεις χρήσης του, όπου η χρήση, των πυροβόλων 20 χιλιοστών του, μπορεί να είναι πιο πρακτική από το να ξοδεύετε έναν πύραυλο (όσο μικρός και φθηνός κι αν είναι ένας πύραυλος, εξακολουθεί να είναι πολύ πιο ακριβός από μερικά βλήματα και μερικές φορές πραγματικά δεν χρειάζεται να σπαταλήσετε ένα κατευθυνόμενο πύραυλο όταν με μερικά βλήματα των 20mm θα κάνετε την δουλειά, το ίδιο αποτελεσματικά).
Αναβαθμίσεις Phalanx
Λόγω της συνεχιζόμενης εξέλιξης τόσο των απειλών όσο και της τεχνολογίας υπολογιστών, το σύστημα Phalanx έχει αναπτυχθεί, όπως και τα περισσότερα στρατιωτικά συστήματα, μέσω ενός αριθμού διαφορετικών διαμορφώσεων.
1. Η βασική (πρωτότυπη) έκδοση είναι το Block 0, εξοπλισμένη με ηλεκτρονικά στερεάς κατάστασης πρώτης γενιάς και με οριακή ικανότητα έναντι στόχων επιφάνειας.
2. Η αναβάθμιση Block 1 (1988) πρόσφερε διάφορες βελτιώσεις στο ραντάρ, τα πυρομαχικά, τον ρυθμό βολής, την αύξηση της ανύψωσης εμπλοκής σε +70 μοίρες και τους υπολογιστές. Αυτές οι βελτιώσεις είχαν σκοπό να αυξήσουν την ικανότητα του συστήματος έναντι των αναδυόμενων ρωσικών υπερηχητικών πυραύλων κατά πλοίων.
3. Το Block 1A εισήγαγε ένα νέο σύστημα υπολογιστή για την αντιμετώπιση πιο ευέλικτων στόχων.
4. Το Block 1B PSuM (Phalanx Surface Mode, 1999) προσθέτει έναν αισθητήρα υπερύθρων (FLIR) που κοιτάζει προς τα εμπρός για να επιτρέψει στο όπλο να χρησιμοποιηθεί ενάντια σε επιφανειακούς στόχους. Αυτή η προσθήκη αναπτύχθηκε για να παρέχει άμυνα πλοίων έναντι απειλών μικρών σκαφών και άλλων «πλωτών» στα παράκτια ύδατα και για τη βελτίωση της απόδοσης του όπλου έναντι αεροσκαφών πιο αργών χαμηλών πτήσεων. Το Block 1B επιτρέπει επίσης σε έναν χειριστή να εντοπίζει οπτικά και να στοχεύει απειλές.
Το USN βρίσκετε στη διαδικασία αναβάθμισης όλων των συστημάτων Phalanx του στη διαμόρφωση Block 1B. Το Block 1B χρησιμοποιείται επίσης από άλλα ναυτικά όπως ο Καναδάς, η Πορτογαλία, η Ιαπωνία, η Αίγυπτος, το Μπαχρέιν και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ικανότητα του FLIR του Phalanx στη διαμόρφωση Block 1B χρησιμοποιείται επίσης έναντι πυραύλων χαμηλής παρατηρητικότητας και μπορεί να συνδεθεί με το σύστημα RIM-116 Rolling Airframe Missile (RAM) για να αυξήσει το εύρος εμπλοκής και την ακρίβεια, καταργώντας τις κάνες των πυροβόλων του και χρησιμοποιώντας τους πυραύλους RAM.
Sea RAM
H νεότερη, λοιπόν, εξέλιξη του Phalanx, είναι το Sea RAM, όπου αντί για το εξάκανο πυροβόλο 20mm M61A1 Vulcan Gatling, έχει έναν εκτοξευτή πυραύλων RAM, 11 θέσεων. Το USN αποφάσισε τη σταδιακή αντικατάσταση όλων των Phalanx με εκτοξευτές RAM και SeaRAM, σε μια προσπάθεια αύξησης της μαχητικής ισχύος και επιβιωσιμότητας των πλοίων του. Η απόφαση αυτή πάρθηκε με γνώμονα την εμπειρία του Ρωσικού Ναυτικού στη Μαύρη Θάλασσα (και το πως εκεί εμφανίζονται πολύ ευάλωτα τα πλοία έναντι πυραύλων cruise και μη επανδρωμένων με πάρα πολλές απώλειες), αλλά και τα διδάγματα από τις επιχειρήσεις εναντίον των μη επανδρωμένων και πυραύλων των Χούθι, στη Ερυθρά Θάλασσα.
Έτσι οι Αμερικανοί θεωρούν, ότι τα Phalanx είναι ικανά μόνο στην διαμόρφωση Block 1B, αλλά όχι επαρκή για να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες απειλές. Έτσι, ο συνδυασμός του Phalanx στην διαμόρφωση Block 1B, με ένα τουλάχιστον σύστημα RAM, αποτελεί μια σίγουρη και οικονομική λύση, λαμβάνοντας υπόψη την χρήση της νεότερης έκδοσης των πυραύλων RAM, της έκδοσης Block 2B, την κορυφαία έκδοση από πλευράς ακτίνας δράσης και ικανότητας αναχαίτισης στόχων.
Πύραυλοι RAM
1. RIM-116A Block 0: Πρωτότυπη έκδοση παραγωγής, τέθηκε σε επιχειρησιακή υπηρεσία το 1992. Χρησιμοποιεί σύστημα αναζήτησης συχνότητας ραντάρ για το αρχικό στάδιο της πτήσης και ανιχνευτή υπέρυθρων στο τερματικό στάδιο.
2. RIM-116B Block 1: Παρόμοιο με το Block 0, αλλά προσθέτει μια λειτουργία καθοδήγησης μόνο με υπέρυθρες για χρήση ενάντια σε πυραύλους χωρίς ενεργό ραντάρ. Βελτιώθηκαν επίσης οι επιδόσεις κατά των πυραύλων ολίσθησης. Μπήκε στη σειρά παραγωγής το 2000.
3. RIM-116B Block 1A: Ενημέρωση λογισμικού για το Block 1 που προσθέτει τη λειτουργία HAS (helicopters, aircraft and surface targets). Αυτό επιτρέπει τη χρήση του εναντίον ελικοπτέρων, αεροσκαφών και στόχων επιφανείας.
4. RIM-116C Block 2: Βαθύς εκσυγχρονισμός των RAM. Νέος κινητήρας πυραύλων μεγαλύτερης διαμέτρου για αύξηση εμβέλειας κατά 50%. Τέσσερα πτερύγια ελέγχου αντί για δύο βελτιώνουν την ευκινησία του βλήματος. Ο αναζητητής βελτιώθηκε ώστε να μπορεί να εγκλωβίζει και πυραύλους αντιραντάρ με πολύ χαμηλή πιθανότητα εγκλωβισμού από τους συμβατικούς αναζητητές.
5. Το RIM-116E Block 2B: Το RAM Block 2B είναι μια βελτίωση σε σχέση με το Block 2 που προσθέτει μια διεπαφή πυραύλου με πύραυλο. Αυτό επιτρέπει σε δύο πυραύλους εν πτήσει να επικοινωνούν μεταξύ τους.
RAM και SeaRAM
Ας θυμίσουμε ότι οι 21 πύραυλοι Rolling Airframe, μαζί με το Mk 49 Guided Missile Launching System (GMLS) και τον εξοπλισμό υποστήριξης, αποτελούν το οπλικό σύστημα RAM Mk 31 Guided Missile Weapon System (GMWS).
Μόνο η μονάδα Mk-144 Guided Missile Launcher (GML) του εκτοξευτή, ζυγίζει 5.777 κιλά (όσο περίπου και ένα σύστημα Phalanx) και αποθηκεύει 21 βλήματα. Το όπλο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει δικούς του αισθητήρες πριν από την πυροδότηση (δεν διαθέτει), και πρέπει να ενσωματωθεί στο σύστημα μάχης CMS του πλοίου. Το CMS κατευθύνει-στρέφει τον εκτοξευτή προς τον/τους στόχους δίνοντας τα αρχικά στοιχεία του/των στόχων στον ή στους προς εκτόξευση πυραύλους.
Το καινοτόμο σύστημα SeaRAM έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με το οπλικό σύστημα Phalanx, αντικαθιστώντας το εξάκανο πυροβόλο Gatling των 20 mm με έναν εκτοξευτή που εντοπίζει με ακρίβεια τον στόχο του και εκτοξεύει έως και 11 πυραύλους RAM. Συνδυάζει την ακρίβεια, το εκτεταμένο βεληνεκές και την ευελιξία του πυραύλου RAM με τον αισθητήρα αναζήτησης και παρακολούθησης υψηλής ανάλυσης και την αξιόπιστη, γρήγορη απόκριση του συστήματος Phalanx Block 1B.
Είναι μια προσιτή αναβάθμιση ικανότητας, αυτό το σύστημα πάνω από το κατάστρωμα ταιριάζει στο αποτύπωμα του συστήματος Phalanx, χρησιμοποιεί την ίδια ισχύ και απαιτεί ελάχιστη τροποποίηση.
Mk-15 Mod.31 SeaRAM CIWS:
Το SeaRAM είναι μια παραλλαγή του Mk-15 CIWS που αποτελείται από τον συνδυασμό δύο αποδεδειγμένων ναυτικών οπλικών συστημάτων, του Block 1B Phalanx CIWS και του RIM-116 Rolling Airframe Missile (RAM) Guided Missile Weapon System. Το SeaRAM συνδυάζει το ραντάρ αναζήτησης και παρακολούθησης Phalanx CIWS Block 1B και τους Electro-Optic αισθητήρες, μαζί με την εγγενή αξιολόγηση απειλών και την ικανότητα χαρακτηρισμού όπλων, με ένα σύστημα εκτοξευτή 11 πυραύλων RAM σε μία μόνο βάση.
Το SeaRAM CIWS είναι ένα πλήρες αυτόνομο οπλικό σύστημα μάχης που ανιχνεύει αυτόματα, αξιολογεί, παρακολουθεί, εμπλέκεται και εκτελεί αξιολόγηση θανάτωσης έναντι απειλών επιφανείας αέρος και αεροσκαφών υψηλής ταχύτητας σε έναν εκτεταμένο χώρο μάχης αυτοάμυνας γύρω από το πλοίο.
Το SeaRAM μπορεί επίσης να ενσωματωθεί σε συστήματα ελέγχου μάχης πλοίων για να παρέχει πρόσθετο αισθητήρα και υποστήριξη ελέγχου πυρός σε άλλα εγκατεστημένα οπλικά συστήματα πλοίων.
Το SeaRAM σπρώχνει την αμυντική περιοχή γύρω από ένα πλοίο πιο έξω και μακριά από αυτό και ο πύραυλος έχει μεγαλύτερο βεληνεκές από τα βλήματα του Phalanx και μπορεί να εμπλέξει πολλούς στόχους ταυτόχρονα. Επιπλέον, μπορεί να εγκατασταθεί στις ήδη υπάρχουσες πλατφόρμες CIWS του Phalanx Block 1B, καθιστώντας το οικονομικά αποδοτικό πάνω από οτιδήποτε άλλο.
Αυτό το πράγμα ακούγεται και είναι προφανώς μια τρομερή υλοποιήσιμη ιδέα που κάθε ‘σοβαρό’ Πολεμικό Ναυτικό που σέβεται τον εαυτό του θα ήθελε να διερευνήσει. Επίσης είναι και κάτι που κάθε ‘αμερόληπτο’ ΜΜΕ του είδους μας, θα πρότεινε λογικά ή έστω θα έκανε κάποια αναφορά.
Αντί λοιπόν να γίνει έστω κάποια αναφορά στο SeaRAM, οι κάποιοι γνωστοί μας στην πιάτσα των ΜΜΕ προτείνουν την πλήρη αντικατάσταση των Phalanx των φρεγατών ΜΕΚΟ, με εκτοξευτές RAM γιατί, λέει:
1. το έχουν αποφασίσει οι Αμερικάνοι, για τα δικά τους πλοία,
2. το RAM χαίρει της εμπιστοσύνης του Γερμανικού Ναυτικού (τοποθετώντας σε όλα τα πλοία του δυο τέτοιους εκτοξευτές),
3. οι φρεγάτες ΜΕΚΟ, με 2 σύγχρονους εκτοξευτές RAM, θα διαθέτουν 42 πυραύλους έτοιμους προς χρήση ανά πάσα στιγμή (κόστος κάθε πυραύλου τουλάχιστον 1 εκατομμύριο ευρώ ο ένας),
4. πρέπει να αποδεχτούμε πως τα Phalanx έχουν πλέον κάνει τον κύκλο τους, και θα πρέπει να “φύγουν” από τα πλοία πρώτης γραμμής του ΠΝ μας,
5. η RAMSYS που κατασκευάζει τους RAM, έχει ήδη προτείνει κατασκευαστικό έργο στην Ελλάδα για συμπαραγωγή πυραύλων RIM-116, που αφορά τις φρεγάτες “Κίμων” και τις πιθανές νέες κορβέτες,
6. μπορούμε να αυξήσουμε την παραγγελία με περισσότερους πυραύλους και εκτοξευτές, για να εξοπλιστούν οι ΜΕΚΟ200ΗΝ, οπότε θα μπορέσουμε να πετύχουμε και μεγαλύτερο οικονομικό όφελος και μεταφορά τεχνογνωσίας.
Για το κόστος των 8 συστημάτων RAM, σε σχέση με την αναβάθμιση των 8 υπαρχόντων Phalanx σε Block 1B PSuM και την μετατροπή των 4 από αυτά σε SeaRAM κουβέντα!
Ναι, θα είναι σημαντικό, η αύξηση της μαχητικής ικανότητας και της επιβιωσιμότητας των φρεγατών μας, αξίζει την επένδυση, γιατί θα φέρει τις ΜΕΚΟ μας σε πλεονεκτικότερη θέση στη αυτοάμυνα.
Όμως «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ᾿ ἐν τῷ εὖ τὸ πολύ». Μεταφράζεται ως «το καλό δε βρίσκεται στο πολύ, αλλά το πολύ βρίσκεται στο καλό» και σημαίνει πως η ποσότητα δεν εξασφαλίζει την ποιότητα, αλλά η ποιότητα αντισταθμίζει την ποσότητα. Με άλλα λόγια, δεν έχει σημασία η ποσότητα (το πολύ) όσο η ποιότητα (το ευ). Και στην δική μας περίπτωση ειδικά, έχει τεράστια σημασία και το κόστος λόγω της πολύ γνωστής μας σε όλους δημοσιονομικής στενότητας.
Συμπερασματικά
1. Πολύ καλή, η έξω από τα συνηθισμένα όρια σκέψη, για τα δύο συστήματα RAM, μήπως να δούμε λίγο και την άλλη λύση με ένα Phalanx Block 1B PSuM και ενός SeaRAM;
2. Είμαστε σίγουροι ότι οι αρμόδιοι του ΠΝ μας και οι άλλοι αρμόδιοι εκτός ΠΝ, θα έχουν ήδη μελετήσει την παραπάνω πρόταση και θα πράξουν το καλύτερο από κάθε άποψη
3. Όσο για τα γνωστά μας ΜΜΕ, έχουμε καταλάβει ότι, αρκετές φορές αρκεί να προσέξει κανείς τις διαφημίσεις που παραθέτουν στις ιστοσελίδες τους και στα έντυπά τους. Τότε θα καταλάβουμε πολλά για διάφορα άρθρα τους που επιεικώς τα χαρακτηρίζουμε ως ‘κατευθυνόμενα’. Έτσι, σε πολλά από τα ΜΜΕ που ασχολούνται με αμυντικά θέματα, μαθαίνουμε εκτός από πολλά κατευθυνόμενα βλήματα και για πολλά ‘κατευθυνόμενα’ θέματα.
4. Και εμείς κάνουμε λάθη και γράφουμε και καμιά ‘μπούρδα’ καμιά φορά, τουλάχιστον, δεν έχουμε διαφημίσεις!