Τα πάνω κάτω στα εξοπλιστικά της Ευρώπης (ΠΡΟΣΟΧΗ-ΕΠΕΙΓΟΝ)
Tο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (European Defence Industry Program, EDIP), θα βάλει τους ευρωπαϊκούς αμυντικούς εξοπλισμούς στη θέση τους
Πρώτη αμυντική βιομηχανική στρατηγική και ένα νέο πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας για την ενίσχυση της ετοιμότητας και της ασφάλειας της Ευρώπης
Είμαστε όλο αυτιά!
Η ΕΕ προτείνει σχέδιο 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της αμυντικής βιομηχανίας
ΠΑΡΙΣΙ, 5 Μαρτίου
Η εκτελεστική εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρότεινε ένα σχέδιο 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (1,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) για την ενίσχυση της αμυντικής παραγωγής προωθώντας κοινές στρατιωτικές αγορές μεταξύ των κρατών μελών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission) παρουσίασε την Τρίτη το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (European Defence Industry Program, EDIP) της, με στόχο την ενίσχυση ενός κλάδου που δυσκολεύεται να αυξήσει την παραγωγή ενόψει της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Το πρόγραμμα θα είναι μέρος της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής (European Defence Industrial Strategy, EDIS) που θα καθορίζεται πλέον ‘κοινά’ και ευρωπαϊκά.
«Ο πόλεμος είναι στα σύνορά μας», δήλωσε ο Josep Borrell, ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις και την πολιτική ασφάλειας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες την Τρίτη. «Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας έφερε μια μεγάλη αίσθηση επείγουσας ανάγκης να ενισχύσουμε τις βιομηχανικές αμυντικές μας ικανότητες».
Με καθένα από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ να είναι υπεύθυνο για τον αμυντικό προϋπολογισμό του, ο οικονομικός εθνικισμός έχει συχνά ωθήσει χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία να αγοράζουν τοπικά και όχι ευρωπαϊκά. Ο κατακερματισμός που προκύπτει έχει ένα τίμημα: Μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2019 διαπίστωσε ότι το κόστος της επικάλυψης στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας μεταξύ του ευρωπαϊκού μπλοκ είναι τουλάχιστον 22 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
«Τα τελευταία δύο χρόνια, αντιμετωπίσαμε την κατάσταση μιας αμυντικής βιομηχανίας χωρίς επαρκή παραγωγική ικανότητα για να ανταποκριθεί στην απότομη αύξηση της ζήτησης», δήλωσε η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Margrethe Vestager, στη συνέντευξη Τύπου. «Είμαστε έντονα αντιμέτωποι με έναν πολύ γνωστό δομικό κατακερματισμό κατά μήκος των εθνικών συνόρων που περιορίζει τις οικονομίες κλίμακας και δημιουργεί δυσπιστία, ενώ εμποδίζει τον πραγματικό ανταγωνισμό μεταξύ των βιομηχανικών παραγόντων. Αυτό συνεπάγεται μεγάλη αναποτελεσματικότητα και ανεπαρκή αξία για τα χρήματα των φορολογουμένων».
Η χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας, ή EDIP, , διαρκεί από το 2025 έως το 2027 και εξυπηρετεί μια γέφυρα έως ότου το μπλοκ διαπραγματευτεί έναν νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό, δήλωσε ο Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος της ΕΕ για την εσωτερική αγορά.
Η Επιτροπή πρότεινε ότι τα κέρδη που παράγονται από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της στήριξης της Ουκρανίας στο πλαίσιο του EDIP, με την επιφύλαξη απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι ηγέτες της ΕΕ συναντώνται στο συμβούλιο, το οποίο, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εγκρίνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Το πρόγραμμα θα επεκτείνει έναν κανονισμό για την παροχή κινήτρων για κοινές προμήθειες από τα κράτη μέλη στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ, προσφέροντας βοήθεια από τον κοινό προϋπολογισμό για τη μερική αποζημίωση των κοινών αγορών. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης τη συνέχιση της οικονομικής στήριξης για την ενίσχυση της αμυντικής-βιομηχανικής ικανότητας της Ευρώπης.
Το σχέδιο προβλέπει ένα νέο νομικό πλαίσιο για κοινά ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα που περιλαμβάνει ευνοϊκή πρόσβαση στη χρηματοδότηση, απλουστευμένους κανόνες και πιθανές παραιτήσεις από τον φόρο προστιθέμενης αξίας. Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο, η Ουκρανία θα μπορεί να συμμετέχει σε κοινές προσπάθειες προμηθειών.
Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να δαπανήσουν τουλάχιστον το 50% των προϋπολογισμών τους για αμυντικές προμήθειες στην ΕΕ έως το 2030 και το 60% έως το 2035. Το εκτελεστικό σκέλος της ένωσης ζητά επίσης από τις χώρες να αγοράσουν από κοινού τουλάχιστον το 40% του αμυντικού εξοπλισμού έως το 2030.
Από τον Φεβρουάριο του 2022 έως τον Ιούνιο του 2023, τα κράτη της ΕΕ δαπάνησαν περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε αμυντικές αποκτήσεις, σύμφωνα με τον Vestager, ο οποίος είπε ότι σχεδόν το 80% δαπανήθηκε εκτός ΕΕ, με τις ΗΠΑ μόνο να αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60%. Είπε ότι η δαπάνη αυτού του είδους των χρημάτων εκτός του μπλοκ δεν είναι πλέον βιώσιμη.
Πρόσθεσε ότι ενώ ο προϋπολογισμός του EDIP «δεν είναι πολλά χρήματα» όσον αφορά την άμυνα, τα κονδύλια μπορούν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για να φέρουν κοντά τα κράτη μέλη.
«Η πραγματική χρηματοδότηση για μια ισχυρότερη άμυνα προέρχεται από τα κράτη μέλη και αυτή η χρηματοδότηση θα αυξηθεί με τα επόμενα χρόνια», είπε ο Vestager. «Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εδώ είναι να επιτρέψουμε να δαπανηθεί η χρηματοδότηση με καλύτερο τρόπο, να έχουμε μεγαλύτερη αξία για τα χρήματα και να δαπανήσουμε περισσότερα, σχετικά μιλώντας, στην Ευρώπη».
Μια άλλη πρόταση είναι για ένα ταμείο για τη διόρθωση των σημείων συμφόρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη βοήθεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με χρηματοδότηση με χρέος και μετοχικούς τίτλους. Η Επιτροπή σχεδιάζει να ζητήσει από τα όργανα διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να επανεξετάσουν φέτος τις πολιτικές δανεισμού, οι οποίες περιορίζουν επί του παρόντος τις αμυντικές επενδύσεις σε δραστηριότητες διπλού σκοπού.
Η επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενός συμβουλίου αμυντικής-βιομηχανικής ετοιμότητας που θα είναι ένα φόρουμ για τα κράτη μέλη της ΕΕ και για την ίδια την επιτροπή να καθορίσει προτεραιότητες σε επίπεδο ΕΕ για τον συντονισμό και την εξομάλυνση των σχεδίων προμηθειών των χωρών.
Το EDIP περιλαμβάνει επίσης μέτρα που επιτρέπουν την κατά προτεραιότητα αγορά πολιτικού και στρατιωτικού εξοπλισμού σε περίπτωση που το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κηρύξει κρίση εφοδιασμού ή ασφάλειας, σύμφωνα με τον Breton. Το συμβούλιο κατέρριψε ένα παρόμοιο μέτρο που περιλαμβανόταν στο σχέδιο της περσινής Επιτροπής για την ενίσχυση της παραγωγής πυρομαχικών της ΕΕ και ο Μπρετόν είπε ότι ελπίζει «αυτή τη φορά να περάσει».
Ο Μπρετόν πρόσθεσε ότι η Επιτροπή έχει αναπτύξει σχέδια για τη χρηματοδότηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων που είναι έτοιμες να αυξήσουν την παραγωγή όπλων εάν χρειαστεί, με χρηματοδότηση της ΕΕ για να μοιραστεί τον κίνδυνο με τη βιομηχανία .
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία πυρομαχικών αύξησε την παραγωγική ικανότητα κατά 50% από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Borrell.
Ο Μπρετόν είπε ότι η ΕΕ παρέχει επί του παρόντος λίγο περισσότερες από 80.000 οβίδες πυροβολικού το μήνα στην Ουκρανία.
Ο Μπορέλ πρόσθεσε ότι εκτός από τις δωρεές της ΕΕ, η Ουκρανία έχει αγοράσει περισσότερα από 350.000 βλήματα από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία μέσω απευθείας συμβάσεων.
Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι ότι η αμυντική-βιομηχανική βάση της ΕΕ αναπτύσσεται γρήγορα, ώστε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν να καταλάβει ότι «είμαστε εξαιρετικά σοβαροί», είπε ο Μπρετόν.
Πρόσθεσε ότι η ευρωπαϊκή αμυντική παραγωγή δεν θα ταιριάζει μόνο με αυτή της Ρωσίας – «θα το κάνουμε πολύ καλύτερα».
Τι καταλάβαμε
Έρχεται το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (European Defence Industry Program, EDIP), μέρος της πρώτης ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής (European Defence Industrial Strategy, EDIS) με ένα νέο πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας για την ενίσχυση της ετοιμότητας και της ασφάλειας της Ευρώπης που θα βάλει όλους τους αμυντικούς εξοπλισμούς στη θέση τους, καθόσον:
1. Η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία δυσκολεύεται να αυξήσει την παραγωγή της, ενόψει της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
2. Ο ευρωπαϊκός οικονομικός εθνικισμός έχει συχνά ωθήσει χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία να αγοράζουν τοπικά και όχι ευρωπαϊκά.
3. Το κόστος της επικάλυψης στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας στην ΕΕ, ξεπερνά τα 22 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
4. Μεγάλη αναποτελεσματικότητα και ανεπαρκή αξία για τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων, λόγω έντονου δομικού κατακερματισμού κατά μήκος των ευρωπαϊκών εθνικών συνόρων που περιορίζει τις οικονομίες κλίμακας και δημιουργεί δυσπιστία και εμποδίζει τον πραγματικό ανταγωνισμό μεταξύ των ευρωπαϊκών βιομηχανικών παραγόντων.
5. Οι εξοπλιστικές δαπάνες (περισσότερο από το 60% του συνόλου του κάθε κράτους της ΕΕ) από τις ΗΠΑ δεν είναι πλέον βιώσιμη πρακτική για την ΕΕ.
Η Επιτροπή πρότεινε, μεταξύ άλλων:
1. Τα κέρδη που παράγονται από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της στήριξης της Ουκρανίας στο πλαίσιο του EDIP.
2. Παροχή κινήτρων για κοινές προμήθειες από τα κράτη μέλη στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ, προσφέροντας βοήθεια από τον κοινό προϋπολογισμό για τη μερική αποζημίωση των κοινών αγορών.
3. Συνέχιση της οικονομικής στήριξης για την ενίσχυση της αμυντικής-βιομηχανικής ικανότητας της Ευρώπης.
4. Νέο νομικό πλαίσιο για κοινά ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα που περιλαμβάνει ευνοϊκή πρόσβαση στη χρηματοδότηση, απλουστευμένους κανόνες και πιθανές παραιτήσεις από τον φόρο προστιθέμενης αξίας.
5. Τα κράτη μέλη να δαπανήσουν τουλάχιστον το 50% των αμυντικών προϋπολογισμών τους εντός της ΕΕ έως το 2030 και το 60% έως το 2035.
6. Ζητά από τις χώρες της ΕΕ να αγοράσουν από κοινού τουλάχιστον το 40% του αμυντικού τους εξοπλισμού έως το 2030.
7. Τα κονδύλια του προϋπολογισμού του EDIP, αν και δεν είναι πολλά χρήματα, μπορούν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για να φέρουν κοντά τα κράτη μέλη.
8. Η χρηματοδότηση του EDIP, θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.
9. Δημιουργία ενός ταμείου για τη διόρθωση των σημείων συμφόρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ, εστιάζοντας στη βοήθεια των μικρομεσαίων αμυντικών επιχειρήσεων.
10. Δημιουργία ενός συμβουλίου αμυντικής-βιομηχανικής ετοιμότητας ως φόρουμ για τα κράτη μέλη της ΕΕ για τον καθορισμό αμυντικών προτεραιοτήτων, τον συντονισμό και την εξομάλυνση των σχεδίων προμηθειών των χωρών μελών.
11. Καθορισμό μέτρων που επιτρέπουν την κατά προτεραιότητα αγορά πολιτικού και στρατιωτικού εξοπλισμού σε περίπτωση που το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κηρύξει κρίση εφοδιασμού ή ασφάλειας. Ανάπτυξη σχεδίων για τη χρηματοδότηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων που είναι έτοιμες να αυξήσουν την παραγωγή όπλων εάν χρειαστεί.
Τέλος, υπάρχει η φιλοδοξία, πως η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανικής βάσης της ΕΕ θα δείξει στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να καταλάβει ότι οι ευρωπαίοι είμαστε εξαιρετικά σοβαροί. Αυτό βέβαια από μόνο του, αποτελεί μία έμμεση παραδοχή ότι έως τώρα οι ευρωπαίοι στερούμεθα σοβαρότητας (επιτέλους το καταλάβαμε και αυτό!).
Πόσο μας αγγίζουν όλα αυτά;
Όλα τα παραπάνω μας αγγίζουν άμεσα και σε μεγάλο βαθμό, καθόσον είμαστε χώρα με μεγάλο αμυντικό αποτύπωμα και με έναν ιδιαίτερα επεκτατικό γείτονα.
Είναι φανερό ότι όλες οι αμυντικές δαπάνες των χωρών μελών της ΕΕ θα μπουν με αυτό τον τρόπο, κάτω από το μικροσκόπιο της ‘κοινής’ ευρωπαϊκής στρατηγικής άμυνας, ώστε να υπάρχει έλεγχος σε όλα τα επίπεδα. Οι αγορές αμερικανικών αμυντικών προϊόντων θα πρέπει αναγκαστικά να περιοριστούν και να αρκεστούμε σε ευρωπαϊκές αμυντικές λύσεις κατά κύριο λόγο. Και αρκετά σοβαρό θέμα είναι ο διαμοιρασμός αρμοδιοτήτων παραγωγής αμυντικών προϊόντων σε ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες (μικρές και μεγάλες και σίγουρα καινοτόμες).
Τι κάνουμε;
Η απάντηση είναι: Τρέχουμε! Οι αρμόδιοι του ΥΠΕΘΑ και ο ίδιος ο κύριος ΥΕΘΑ, καλό θα είναι να ενημερωθούν και να αρχίσουν να αναλαμβάνουν άμεσα πρωτοβουλίες ώστε να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων σαν χώρα.
Όπως όλοι καταλαβαίνουμε,
1. η αβεβαιότητα για την κατασκευή φρεγατών Constellation μεγαλώνει περισσότερο μετά από όλα αυτά, όπως επίσης και κάθε είδους αγορά αμυντικού υλικού από τις ΗΠΑ και κάθε είδους ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας στην χώρα μας και
2. η περιβόητη ‘Ατζέντα 2030’ καθιστάτε πλέον αμφισβητήσιμη και αναθεωρήσιμη και σίγουρα ελέγξιμη από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ.
Ας τρέξετε λοιπόν κυρίες και κύριοι του ΥΠΕΘΑ και κύριε ΥΕΘΑ. Οι αρμόδιοι του ΥΠΕΘΑ οφείλουν επίσης να πληροφορήσουν άμεσα, τους ενδιαφερόμενους και εμπλεκόμενους με την ελληνική αμυντική βιομηχανία, αλλά και όλους εμάς τους κοινούς… ψηφοφόρους, με περισσότερες πληροφορίες.
Είμαστε όλο αυτιά!
Το λινκ του PDF με όλες τις λεπτομέρειες είναι 31 σελίδες:
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2024Z03470&did=2024D08216